- Tíðindi, mentan og ítróttur
Her er grundarlagið undir øllum fiskivinnukjakinum
Tilfeingisrenta er, stutt sagt, tað eyka yvirskotið ein vinna, sum er grundað á náttúrutilfeingi, hevur í mun til aðrar vinnur.
Tilfeingisrenta er ikki til í handilsvinnuni, tí hon er ikki grundað á náttúrutilfeingi. Tilfeingisrenta er hinvegin í fiskivinnuni, tí fiskur hevur eitt virði, eisini áðrenn hann er fiskaður.
Tað vil siga, at meðan fiskurin svimur undir vatnskorpuni hevur hann eitt virði, sum ikki er menniskjaskapt, men náttúruskapt, og sum fólkið sambært lóg hevur krav uppá.
Harafturat er atgongdin at fiska avmarkað, og tí veksur virðið á fiskiríkidøminum upp aftur meir.
Virðið á fiskatilfeinginum kann tí setast upp soleiðis:
- Ein partur av virðinum er náttúruskaptur, (rávøra)
- ein partur verður skaptur av fiskivinnumyndugleikanum, tá ið atgongdin at fiska verður avmarkað (veiðirættindi), og
- ein partur av virðinum verður skaptur av vinnuni sjálvari, tá ið fiskurin verður tikin upp, førdur til lands, og virkaður til eina vøru, sum kann etast ella brúkast á annan hátt. (virðisøking)
Henda síðstnevnda partin (virðisøkingina) hevur vinnan skapt, og eigur hon tí at varðveita.
Hinar báðar partarnar av virðinum (rávøru og veiðirættindi) hevur vinnan ikki skapt, og tí er her talan um eitt yvirnormalt virði.