- Tíðindi, mentan og ítróttur
Vitan
Tað byrjaði alt í 1863 í Onglandi, tá rugby fótbóltur og (association football), ella vanligur fótbóltur greinaðu seg sundur og fóru hvør sína kós, og Football Association í Onglandi varð stovnað
Báðar ítróttirnar stava frá somu rót, og hava báðar langar og fløktar greinar frá felags ættartrænum. Ein kanning gjøgnum tíðina sýnir í minsta lagi eini seks, átta ymiskar ítróttir, sum í vissan mun víkja hvør frá øðrum, men sum allar leita søguliga aftur til fótbóltin. Um hetta er rætt, er ivasamt. Í øllum førum so er tað veruleiki, at fólk hava stuttleikað sær við at sparka til ein bólt í fleiri túsund ár, og tað er eingin orsøk til at meta fótbólt sum eitt frávik frá tí meira ?natúrliga? háttinum, sum er at spæla bólt við hondunum.
Hóast tekin eru um, at bóltur hevur verið nýttur í spæli aðra staðni í verðini, so er menningin av fótbóltsspæli, sum vit kenna tað í dag, farin fram í Bretlandi. Spælið, sum blómaði í Bretsku oyggjunum úr 18. í 19. øld, hevði við sær eina rúgvu av bæði lokal- og økis-frávikum. Hesi vórðu, sum tíðin leið, samskipað og snøggað til, so hesi í dag eru reglurnar undir nútíðar fótbóltsspæli, undir rugby fótbólti og undir Gaelic football í Írlandi.
Ein broyting kom ikki í fyrr enn í byrjanini av 19. øld, tá skúlafótbóltur gjørdist siðvenja, serliga í teimum kendu ensku public schools. Tá hendi umskiftið. Í hesum umhvørvinum bar til at gera broytingar og mennandi ábøtur og snøgga um spælið.
Tá FIFA varð stovnsett í Paris í mai 1904, vóru sjey luttakandi limalond: Frakland, Belgia, Danmark, Niðurlond, Spania (umboðað av Madrid FC), Svøríki og Sveis. Týskland sendi fjarrit og gjørdist limur sama dag.
Seinast í tríati-árunum vóru 51 limir í FIFA; í 1950, eftir eitt millumbil vegna seinna heimsbardaga, var talið komið upp á 73. Næstu hálvu øldina gjørdust fleiri og fleiri eldhugað av fótbóltsspælinum. Og við árslok 2007 vóru 208 limir í FIFA úr øllum pørtum av verðini.
Í sendingini verður tosað við fótbóltsvenjararnar Bill McLeod Jacobsen og Sigfríð Clementsen um, at fótbóltur er meira enn fótbóltur.
Lurta eftir sendingini her.