M77232917 er heimsins longsta primtal

Í januar varð kunngjørt, at man hevði funnið heimsins longsta primtal. 

Primtalið hevur 22.338.618 siffur og tað er eitt langt og stórt tal. Um hvørt siffur var ein millimetur stórt, so var talið 22,3 kilometrar langt. Um tú ikki gjørdi annað, meðan tú ert vakin, enn at telja eitt tal í primtalinum um sekundi, so hevði tað tikið meiri enn eitt ár at sagt øll tølini.

Eirikur Lindenskov, blaðstjóri á Sosialinum, skrivar, at um Sosialurin skuldi prentað nýggja primtalið, so hevði tað fylt 216 útgávur av Sosialinum á rað, ella líka so nógv sum alt tað sum stendur í blaðinum í hálvtannað ár.

Alement varð nýggja primtalið uppdagað 7 januar 2018, men í veruleikan fann ein telda talið longu 17 september í fjør. Av reinari tilvild, fann ein støddfrøðingur talið, tá ið hann gjøgnumgekk úrslitini. Siðvenjan er, at tað er ikki fyrr enn tá ið eitt menniskja sær primtalið, at tað alment er funnið.

Primtalið sum hevur fingið heitið M77232917 er eitt sokallað Mersenne-primtal. Hetta slagið av primtølum eru uppkallaði eftir franska munkinum Marin Mersenne, sum granskaði primtøl fyrst í 1600talinum.

800 máttmiklar teldur skuldu til, fyri at finna primtalið. 

Hvat er eitt Mersenne-primtal? 

Hvat kann man brúka eitt primtal til?

Gunnar Restorff, lektari í støddfrøði á Fróðskaparsetrinum, greiðir frá. 

Kelda: Videnskab.dk