Málteigurin

Av sínum eintingum og av einslistum eru hvør sítt
12-04-2021
Tað er ikki tað sama at gera eitthvørt av sínum eintingum og av einslistum. Men tað ber til at gera nakað av sínum eintingum av einlistum

At gera nakað av sínum eintingum og av einslistum hava hvør sína merking, men orðini líkjast, og fólk blanda tey tí ofta.

Sama støða ger seg galdandi við orðum sum burðardygg og burðarfør. Men hvussu er so við lýti og lýtaleysum?

Í seinastu sending tosaðu vit um falskar vinir, sum eitt málfrøðiligt hugtak, og vit taka afturíaftur evnið hesa ferð. Millum annað hava vit fingið yrking sendandi frá lurtara við stuttligum orðaspæli:

Fyrr vóru flestar ommur fittar og fleiri feitar,
tær vistu ei, at tað var feitt at vera fittar,
tær vóru ei bundnar av tí, sum sokkar,
men tær bundu sokkar,
dyrkaðu neyvan sport,
kendu onki til visakort,
tær brúktu fáar pengar,
men vóru sjáldan svangar,
tær vóru blíðar, men strangar,
um summarið sólbrendar og um veturin bleikar.

Stylaðu sær hárið við neti,
uttan hjálp frá interneti,
sum ungar tær gingu inn í hjúnaband,
uttan at boða tað ígjøgnum breiðband,
skrivaðu ei um, nær settar tær vóru kalendara í,
rokaðust altíð og áttu, tá tær vóru komnar á tíð.

                                                                      ónevndur


Umframt hesi evnini tosa vit eisini um orðini, snjallur, frískt og sjúkt.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Nýggi kongurin eitur Fríðrikur 10. akkurát sum abbin æt Fríðrikur 9., og tí er tað ikki nýtt, at kongur verður róptur Fríðrikur á føroyskum
15-01-2024
Fyrr var púra vanligt at brúka orðið, bein ella beint, um nakað, sum er rætt. Til dømis var vanligt at siga: bein klokka er 11.07
08-01-2024
Ársins orð er vitlíki, og framburðurin kann vera við bæði longum og stuttum i: [vi:t] og [vɪt]. Nýggjaru orðini tykjast at leggja seg eftir longra framburðinum
18-12-2023
Hóast 'tá' líkist nógv 'tá ið' og verður brúkt oftari og meira enn 'tá ið', so er munur á hesum. Vit eiga at skilja ímillum 'tá' og 'tá ið', sigur Elin Henriksen, málkøn
11-12-2023
Tað er munur á at leggja hond á og hondina á. Tað fyrra merkir harðskapur uttan so at tilskilað verður, hvørs hond talan er um. Til dømis prestsins hond
04-12-2023
Eitt av evnunum í dagsins sending er, hví tað eitur hálvhosur. Hoyrið Elina Henriksen greiða frá áhugaverdu søguni um hálvhosur
29-11-2023
Lurtari spyr, um orðið flóvur er føroyskt ella ikki, og hvussu tað stavast, um so er
20-11-2023
Á føroyskum eru nógv starvs- og útbúgvingarheiti kallkyn, og tað noyðast vit at góðtaka, heldur Elin Henriksen, málkøn
13-11-2023
At framleiða verður meira og meira brúkt, meðan onnur vanlig orð verða skúgvað til viks, heldur lurtari
06-11-2023
Vit eru farin at skriva -u har, sum -i eigur at vera. Dømi sum enduliga, náttuna og hurðuna vísa eina ovurnýtslu av -u
31-10-2023
Tað er stórur merkingarmunur, tá ið tosað verður um eitt lið, sum hevur tapt fyri einum liði ella tapt fyri eitt lið. Her sæst væl, hvussu nógv røtt bending hevur at siga
23-10-2023
Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn
16-10-2023