Málteigurin

Vág og vík, sund og fjørður
22-11-2021
Tey fýra orðini, vág, vík, sund og fjørður minna hvørt um annað í merking, men um hugt verður at upprunanum til orðini fæst at vita, hvør munurin er á teimum

Vág og vík, sund og fjørður. Fýra orð, sum minna hvørt um annað í merking, men hvat er munurin á eini vág og vík og á einum sundi og einum firði?

- Nú á døgum ber ikki so væl til at skilja ímillum sund og fjørð, vág og vík. Men vit kunnu hyggja at upprunanum til orðini, greiðir Elin Henriksen, málkøn, frá.

 

Hoyrdi hin málkøna Suna Merkistein siga soleiðis eftir beinleiðis frásøgn: Vit vóru vandameiri. Hvat er hetta fyri eitt orð, spyr lurtari.

 

At unna nøkrum nakað hevur positiva merking, men orðið verður eisini brúkt sum nakað negativt. Eg unnist illa í myrkri fyri at nevna eitt dømi. 

 

Og so umrøða vit eisini danskt, tí vit hava fingið ein spurning, sum ljóðar soleiðis:

'Hví eru vit farin at læra perudanskt heldur enn gøtudanskt, sum jú gevur nógva víðari nýtslu, altso nógv fleiri skilja tað - danir eisini'.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Hvat merkir orðingin við eymk og fret, og hví siga vit soleiðis, spyr lurtari Elina Henriksen í hesari sendingini
15-04-2024
Fyrr helt mann, at babba var barnamál, meðan vaksin søgdu pápi. Hetta er ikki galdandi longur, meðan mann í Suðuroy altíð hevur sagt pabba. Øll trý eru javngóð í dag
08-04-2024
Føroyar hava fingið sína fyrstu løggildu stavsetingarorðabók. Tað merkir, at Stavsetingarorðabókin ásetur almennar, føroyskar stavsetingarreglur, og hvussu vit eiga at stava
25-03-2024
Kvennkynsorðið vreiði er til viðgerðar í dagsins sending, eftir at ein prestur segði vreiða heldur enn vreiði. Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, hvussu hetta hongur saman
18-03-2024
Lurtari hevur hug til at týða danska orðið hygejne til heilsufrøði, men tað er at avmarka hetta hugtakið alt, alt ov nógv, heldur Elin Henriksen, málkøn
11-03-2024
Orðasmíð lyftir tekstir upp á eitt hægri stig. Ein av okkara heilt góðu orðasmiðum er skaldið Martin Joensen og við dømum úr hansara tekstum tosa vit um skaldsligt orðasmíð
04-03-2024
Eitt orð, sum mong ivast í, er danska orðið omsorgssvigt, sum mangan verður týtt til umsorganarsvik. Tvey betri orð eru: umsorganartrot og vansorgan, sigur Elin Henriksen
26-02-2024
Forhoyr og frágreiðing eru ikki tað sama, og lógarverkið brúkar ikki sjóforhoyr. Tí eiga vit at siga sjófrágreiðing á føroyskum, sigur Elin Henriksen, málkøn
19-02-2024
Skriðulop, skalvalop, áarlop og omanlop eru ikki tað sama, men summi kunnu brúkast hvørt um annað
12-02-2024
Føroyska navnalóggávan er ung, og tí eru fleiri stavsetingar til summi nøvn. So sum Elisabeth/Elisabet og Christian/Kristian. Skalt tú brúka -th og ch- fylgja treytir við
29-01-2024
Millum ung hoyrist nýggjur málburður, har tey millum annað siga: 'Tað áhugar meg' heldur enn 'eg havi áhuga' ella 'hatta er áhugavert'
22-01-2024
Nýggi kongurin eitur Fríðrikur 10. akkurát sum abbin æt Fríðrikur 9., og tí er tað ikki nýtt, at kongur verður róptur Fríðrikur á føroyskum
15-01-2024