- Tíðindi, mentan og ítróttur
Málteigurin
Vit sótu við nátturaborðið, familjan við donsku verdóttrini, og meðan vit forkláraðu henni eitt og annað um føroyska málið, fóru vit at kjakast um munin millum at hála og toga. Hvat er munurin?
- Eg veit ikki, um tað ber til at siga akkurát, hvat munurin er, tí ofta kunnu hesi bæði orðini verða brúkt hvørt um annað. Men viðhvørt kunnu vit bara nýta hála, og viðhvørt bara draga, greiðir Elin Henriksen, málkøn, frá.
Brokka og hosta/harka
At brokka seg um nakað merkir at grenja, smágrenja ella fýlast inn á okkurt heima hjá okkum, men herfyri varnaðist eg, at orðið sambært orðabókini merkir at hosta ella harka, skrivar undrandi lurtari.
- Orðið brokk og at brokka seg um grenj og at grenja er komið beinleiðis úr donskum. Haðani stavar tað úr týskum, brocken, sum merkir at morla ella syndra, greiðir Elin Henriksen, frá.
Oyrna, eygna, lungna og nýrna
Hoyri ofta fólk tosa um oyralokkar, oyralækna og oyravoks. Tað eitur oyrnalækni og oyrnavoks. Kunnu tit greiða frá hesum?
Nógv hvørkikynsorð fylgja einum bendingarmynstri, sum eitur h1. Tey av hesum orðum, sum eru heiti á kropslutum, fáa í hvørsfalli fleirtali endingina -na. Og har standa tey, tá ið tey eru fyrri liður í samansettum orði: lungnabruni, eygnalækni, oyrnastingir, eistnastrongur (sáðstrongur), nýrnabruni.
Men tá ið fremri liður er hjarta, siga vit hjarta- og ikki hjartna-, tí hjartað er eittans: hjartasorg, hjartaljóð. Tó verður summastaðni sagt hjartnamørur um hjartamør.
Døtur/døtrar
Nú verða bøkur og døtur javnan bendar skeivt í fleirtali:
Ób. bøkur, bøkur, bókum(bøkrum), bóka.
Bu. bøkurnar, bøkurnar, bókunum(bøkrunum), bókanna.
Sama er við "dóttir" í hvør - og hvønnfalli í flt.:
Ób. døtur(døtrar), døtur(døtrar), døtrum, døtra.
Bu. døturnar(døtrarnar), døturnar(døtrarnar), døtrunum, døtranna.
Hvaðani kemur henda løgna ávirkanin, úr donskum kanska?
- Tað man heldur vera ávirkan av øðrum føroyskum bendingum, heldur Elin Henriksen, og greiðir frá, at ofta gongur tað soleiðis, at bendingar, sum fá orð ganga eftir, mugu víkja fyri bendingum, sum nógv orð hava.