Við Tórði á túri

Við Tórði á túri í Runavík
08-06-2020
Runavík er millum allar yngstu bydir í landinum. Í 1938 fekk hon egið navn, so tey bæði fyrstu húskini kundu fáa grindapart

Fyrsta rundkoyring í landinum varð gjørd í Runavík. Hans Tausen Olsen var borgarstjóri tá og hann sigur, at hon hevur riggað væl, tí nógv ferðsluóhapp vóru har. Hans er abbasonur fyrsta niðursetumannin, Hans Tausen. Hann og konan Halda búsettust her í 1916, men bygdin fekk ikki navnið Runavík fyrr enn í 1938, tá tað varð samtykt á grannastevnu á Toftum. Eftir tað fingu tey bæði húskini sum tá vóru grindapart, og tað hevði stóran týdning tá í tíðini. Gamalt var, at fólk á Toftum bóru torvið oman í lítlu víkina, sum hevði navnið Runavík. Tí var navnið náttúrligt, sigur Hans.

 

Øll tey trý fyrstu húsini í Runavík komu úr bóndahúsinum á Hamri á Toftum og tey fingu trøð her inni. Thurid Olsen, fyrr Hammer, var fyrsta barn sum varð skrásett til Runavík. Tað var í 1938 og nakrar mánaðir eftir at nýggja bygdin hevði fingið navn. Í sendingini siga Thurid og beiggin Hans Hammer frá, hvussu nógv er broytt í Runavík í teirra tíð. Thurid sigur, at neyvan nakra staðni í Føroyum eru so stórar broytingar hendar. Systkini halda, at alt var hugnaligari fyrr, tá tey búðu mitt úti í náttúruni millum djórini og kundu henta ber beint við húsini.

 

Eitt av tiltøkunum hjá Bókasavninum við Løkin er at stroyma eina fyrilestrarøð á Århuus universiteti, har vísindafólk viðgera ymisk náttúruvídindalig evni. Oyvør Dam Jacobsen, leiðari fyri bókasavnið, er fegin um tiltakið. Jonna Mortensen, sum møtir fast upp til fyrilestararnar, sigur, at teir eru bæði áhugaverdir og viðkomandi fyri vanlig fólk og undirbyggja skapanina.  Nú eru eini fýra ella fimm støð í Føroyum, sum stroyma hesar fyrilestrar. Tilsamans verða teir vístir eini 180 støð, serliga í Danmark og eisini onku staðni í Grønlandi.

 

Bjarni Hansen, vanliga nevndur Bjarni Blikk, er 92 ára gamal og býr nú á Eysturoyar Røktar- og Ellisheimi. Hann er hósvíkingur og búsettist í Runavík í 1954, eftir at hann hevði lært til blikksmið í Klaksvík. Serliga tey árini øll fingu sær miðstøðarhita, var nógv virksemi í blikksmiðjuni. Seinni hevði konan Sannemi, sum var úr Saltnesi, blómuhandil og sum frá leið bleiv Bjarni eisini meira og meira upptikin av blómuhandlinum.

 

Í Æðugøtu í Runavík búgva Beinta Svensson Mohr og Jákup Øssursson Mohr saman við tvíburðunum, ið eru hálvttriðja ár. Beinta er úr Havn og Jákup úr Fuglafirði, men tey trívast væl her. Annars var tað av tilvild at tey komu higar, tí tey leitaðu eftir onkrum at búgva í tá íbúðin í Runavík var til sølu. Hon arbeiðir hálva tíð í frítíðarskúlanum í Rituvík og hálva tíð sum psykomotoriskur terapeutur og hann er politistur í Klaksvík. Tey eru fegin um at búgva á einum so barnavinarligum vegi, tí her eru nógv børn í ymsum aldrum.

 

Feðgarnir Jákup og Jafet Olsen gera føroyskar ketlar til oljufýringar. Síðani seinnapartin í áttatiárunum hevur Jákup havt fyritøkuna Hógv, sum hevur gjørt tilsamans 3.500 ketlar til oljufýringar. Sonurin Jafet er fjórða ættarlið sum rørleggjari. Hann sigur, at teir onkuntíð hava skift skipanir sum abbin ella langabbin hava gjørt og tað er týðiligt, at tað er gjørt soleiðis at tað ikki skuldi verða tikið sundur aftur. Jákup sær stórar møguleikar í nýggja Eysturoyartunnlinum, sum verður tikin í brúk um fáar mánaðir.

Við Tórði á túri

Í sendingini "Við Tórði á túri", sum verður send í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05, vitjar Tórður Mikkelsen við mikrofonini bygdir og býir kring landið og varpar ljós á gerandisdagin hjá fólki. Forvitnið er drívmegin og evni, ið ikki skapa yvirskriftir í miðlunum, hava mangan stóran týdning fyri fólkið á staðnum. Tað eru nógvar smærri bygdir kring landið, sum sjáldan fáa pláss í miðlunum, men sum avgjørt hava sína søgu. Og hvørt menniskja hevur eina søgu at fortelja. Tað hoyra vit í reportasjunum í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05. Fyri at skapa eina variatión í sendingunum, vitjar Tórður Mikkelsen viðhvørt býlingar og ávísar gøtur. Hann hevur eisini lýst serlig tiltøk, m.o. Bindifestivalin og Sjómannadagin, og onkuntíð er hann á túri í øðrum londum.
Í dag er túrurin í býlinginum á Sevmýri, har nógvar søguligar uppgerðir hava verið í fótbólti, men her henda stórar broytingar júst nú. Og vit hitta fleiri fólk, ið búgva her
15-04-2024
Høvuðspersónurin á túrinum í dag er 91 ára gamli gjáarmaðurin Petur Jacob Sigvardsen, sum hevur givið fleiri og 20 bøkur út eftir at hann bleiv pensiónistur
25-03-2024
Tey hava sungið nærum kring alt landið, og tað er hugtakandi at hoyra og síggja kórið Sangfuglar við minnisveikum fólkum framføra kórsang. Kórið hevur verið til í seks ár
18-03-2024
Í ár varð serliga nógv gjørt burtur úr í sambandi við kvinnudagin 8. mars. Tiltøk vóru alla vikuna og vit hoyra um nøkur á hesum túrinum.
11-03-2024
Fyrstu sethúsini í býlinginum á Breiðabliki í Havn vórðu reist fyri góðum 20 árum síðani. Og í dag vita tey, sum har búgva, at siga frá nógvum søgum
04-03-2024
Fyri 18. ferð hava torradagar verið í Klaksvík. Eitt tiltak, sum samlar nógv fólk í sambandi við fiskivinnu og mentan. Á hesum túri vitja vit fleiri av tiltøkunum
26-02-2024
Gamla Hospital í Havn, sum varð tikið í brúk í 1829, kemur nú til heiður og æru aftur. Í 43 ár hava Vanja Petersen og onnur arbeitt við at fáa tað til eitt savn ov fortíðina
19-02-2024
Næstseinasta vikuskifti var ein hópur av tannáringum á Mini Teen Street á Kambsdali. Í sendingini hitta vit fleiri, sum eisini plaga at vera á altjóða leguni í Týsklandi
12-02-2024
400 ára gamli studentagarðurin í Keypmannahavn, Regensen, er framvegis siðbundin studentagarður og har búgva í dag fimm føroyingar. Teir gomlu siðirnir eru framvegis á Garði
05-02-2024
Útróðrarbátar í Klaksvík fáa nógvan fisk, tá tað viðrar at sleppa út. Teir eru á einum máli um, at teir hava ikki niðurfiskað toskastovnin og teir eru ósamdir við frøðingarnar
29-01-2024
Pensjonistar í Kollafirði hugna sær í Tilhaldinum millum Bóla. Men tey halda, at tey kundu verið nógv fleiri. Tilhaldið er 35 ár og tey siga, at tað var fyrsa av sínum slag
22-01-2024
Tráan eftir farnari tíð, siðvenjur og hugni eru nøkur ting, vit seta í samband við jólatíðina. Í dag vitja vit kring landið og hesin túrur er merktur av jólafyrireiking
18-12-2023