Við Tórði á túri

Við Tórði á túri í Skúvoy (2:2)
12-10-2020
Hóast lítið fólk nú býr í Skúgvi, er nógv at siga frá. Eitt av frásøgufólkunum er Svein Højgaard, ið viðurkennir at hann er ein orginalur

Skúvoy var jú høvdingasetur í gomlum døgum og tann kendasti úr Føroyinga søgu er Sigmundur Brestisson. Í hesum seinna partinum av túrinum í Skúvoy hoyra vit nógv meira um oynna og fólkið.

 

Í fuglaríku Skúvoy er tíbetur eingin rotta. Men Skúvoyar Kommuna hevur latið gera nakrar rottutunnlar, sum nakrar ferðir um árið verða settir út við blekkpappíri og lokkimati fyri at staðfesta, um rotta skuldi verið komin í oynna. Harry Jensen, borgarstjóri, greiðir frá hvussu tunnlarnir eru gjørdir. Og Betty Hansen, ið hevur verið á skeiði í sambandi við rottutilbúgvingina, sigur, at bygdin skal vera klár at handla um tað hendir at rottan kemur. "Skúvoyggin er Ramsarøki og tað setir serlig krøv. Kemur rotta í oynna, kann hon týna fuglalívið eftir stuttari tíð", sigur Betty Hansen.

 

Í Skúvoy eru 1500 umleið staðarnøvn og nógv av teimum hevur Petur Andreassen við í Skúvoyar søgu. Men nú fyrireikar ein arbeiðsbólkur at staðseta og avmynda øll støðini. Í bólkinum eru Ólavur á Skipagøtu, Randi Mohr og Kjartan Hentze. Ólavur Frederiksen tekur myndirnar. "Vit fara at innkalla allar skúvoyingar. Staðarnøvn hava stóran týdning, tí ein oyggj sum ikki hevur staðarnøvn at vísa á, manglar bæði sál og hjartaslátt", sigur Ólavur á Skipagøtu.

 

Harry Jensen harmast um eitt afturstig fyri oynna. Tað er at nýggju kommunulæknarnir á Sandi ikki vilja koma til Skúvoyar av og á. soleiðis sum skipanin hevur verið higartil. Hann sigur, at tað er ein fyritøka fyri eldri fólk at noyðast til Sands at taka eina  blóðroynd ella okkurt annað. Tí fara summi heldur til Havnar við tyrluni enn at fara til sín egna kommunulækna. Hann heldur at tað eigur at vera lættari hjá læknunum at koma av og á út í oynna, enn hjá eldri sjúklingum at skula inn við bátinum á vetrardegi. Harry rósar Peturi Højgaard, fyrrverandi kommunulækna, sum hevur verið sera raskur at ferðast til Skúvoyar.

 

Svein Højgaard er ein sonn bygdarmynd í Skúvoy og hann er ein av teimum, sum er fastur fúsur í handlinum hjá Meinhardi at viðgera dagsins mál. Millum fólk verður Svein mettur sum ein orginalur, og hesum vísir hann ikki aftur. Men hann heldur, at tað er torført at vera orginalur nú á døgum, tí tað er ikki tað ting tú leitar eftir, sum tú ikki kanst finna í telduni. Svein hevur lisið nógv, sum gomlu filosoffarnir hava skrivað. Hann undrast á, at einki konufólk er millum heimsins stóru filosoffar, tí konufólk eru líka klók sum mannfólk. Tann spurningin hevur hann mangan sett sær sjálvum. 

 

Higartil hava ferðafólk gingið hvar sum helst í Skúvoy. Men nú verða ávísar gongurutur gjørdar og skelti skulu setast upp fyri at verja lundan og heiðafuglin, sigur Ólavur á Skipagøtu, sum er í stýrinum fyri hagapartin Bergið. Hagapartarnir í oynni gera hetta í samráð við ramsarnevndina.  "Ferðafólkini eru framvegis vælkomin í oynna, men tey skulu ganga har vit ávísa teimum. Og tað fáa tey at vita frá kunningarstovunum og við skeltum", sigur Ólavur á Skipagøtu.

 

Meinhard Hentze sigur frá einari áhugaverdari søgu um havnarmannin Agga á Lava, sum búði í Skúvoy.

 

Hjúnini Anna og Birgir Thomsen búgva á Áldarsbakka, sum eru einastu sethús sunnanfyri stóru ánna í Skúvoy, har kirkjan eisini er. Anna arbeiðir á Ellisheiminum á Sandi og ferðast ímillum sum vaktirnar eru. Hon hevur sjáldan ligið veðurføst, sigur hon. Og Birgir hevur siglt meginparitn av lívinum, men fyri stuttum legðist hann upp á land, tí ryggurin gekk fyri. Honum hevur dámt væl sjólívið og hann hevði ikki viljað valt umaftur. Á hávetri er ógviliga friðaligt í bygdini. Birgir sigur, at hann kann hyggja leingi út gjøgnum vindeygað áðrenn hann sær nakað menniskja. Tað kunnu ganga tímar ímillum, tí nú eru tey niður í 15 fólk í bygdini.

 

Skúvoyingar eru spentir um Suðuroyartunnilin kemur upp í Skúvoy, sum hevur verið nevnt. Um so er fær hann stóran týdning fyri oynna, tí tá fara fólk altíð at búgva Skúvoy og fólk kunnu koma higar at taka sær av sínum, sigur Harry Jensen, borgarstjóri. Kemur tunnilin ikki upp her, verður helst øskukalt um eini 10 ár, tí tað eru bara eldri fólk ið búgva fast her, sigur hann 

 

Við í hesum seinna partinum eru hesi fólk: Harry Jensen, Betty Hansen, Ólavur á Skipagøtu, Svein Højgaard, Meinhard Hentze, Anna Thomsen, Birgir Thomsen og Josef Grettursson.

Við Tórði á túri

Í sendingini "Við Tórði á túri", sum verður send í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05, vitjar Tórður Mikkelsen við mikrofonini bygdir og býir kring landið og varpar ljós á gerandisdagin hjá fólki. Forvitnið er drívmegin og evni, ið ikki skapa yvirskriftir í miðlunum, hava mangan stóran týdning fyri fólkið á staðnum. Tað eru nógvar smærri bygdir kring landið, sum sjáldan fáa pláss í miðlunum, men sum avgjørt hava sína søgu. Og hvørt menniskja hevur eina søgu at fortelja. Tað hoyra vit í reportasjunum í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05. Fyri at skapa eina variatión í sendingunum, vitjar Tórður Mikkelsen viðhvørt býlingar og ávísar gøtur. Hann hevur eisini lýst serlig tiltøk, m.o. Bindifestivalin og Sjómannadagin, og onkuntíð er hann á túri í øðrum londum.
Hetta er fyrra sending við 91 ára gomlu Henny Egholm í Havn, sum fekk eina øðrvísi byrjan í lívinum enn tey flestu.
19-06-2023
86 ára gamli Mikkjal Sørensen av Viðareiði hevur í samfull 56 ár búð einsamallur í oynni Kingitoq í Suðurgrønlandi. Vit vitja Mikkjal, sum framvegis rør út og hevur seyð
13-06-2023
86 ára gamli Mikkjal Sørensen av Viðareiði hevur í samfull 56 ár búð einsamallur í oynni Kingitoq í Suðurgrønlandi. Vit vitja Mikkjal, sum framvegis rør út og hevur seyð
05-06-2023
Trongisvágsbotnur er ein sonn perla, sum nógv hoyrdu um fyrstu ferð tá stórt ruddingartiltak var har í september 2017. Saman við Peturi Karl av Rana, bónda, ganga vit í Botn
22-05-2023
Býlingurin úti í Grønlandi í vesturbýnum í Havn fekk hetta navnið, tí havnarfólk hildu at hann var so langt burtur. Einaferð var Grønlandsvegurin longsta postrutan í Havn
15-05-2023
Krígssavnið lýsir ein serligan kapittul, sum broytti nógv føroyska samfelagið. Umfatandi arbeiði fer fram í grøna SOR-bygninginum, samstundis sum framsýningin er opin
08-05-2023
Laksalúsin er lítil í vavi, men hon fyllir nógv í alivinnuni, og tað ger hon eisini hjá granskarunum á Fiskaaling við Áir. Har finna tey nýggjar loysnir í alivinnuni
01-05-2023
Orkestrið Ælabogin er nú 25 ár. Orkestrið fyri menningartarnað hevur framvegis stóran týdning nú spæla 38 fólk við í orkestrinum. Tey halda merkisdagin við uttanlandsferð
17-04-2023
Á fløtuni í Miðhoydølum, har Gróðurstøðin nú er, var minkagarður við 17.000 minkum. Tað vardi í 10 ár og so kom sjúka í og tað helt uppat. Vit hitta fleiri, ið arbeiddu har
03-04-2023
Býlingurin Bumshamar í Klaksvík hevur ikki bara eitt spennandi navn, men er ein spennandi býlingur og tey sum búgva her trívast væl
27-03-2023
Gamli býlingurin við Sjógv í Kollafirði er serliga kendur fyri kvæðaskaldskapin hjá sjóvarbóndanum. Nú verður arbeitt við at varðveita tað, ið eftir er av tí gamla við Sjógv
20-03-2023
Í Tórshavnar Musikkskúla á Landavegnum 84 í Vesturbýnum er lív í frá klokkan seks um morgunin til ellivu um kvøldið. Á hesum túrinum hitta vit bæði næmingar og lærarar
13-03-2023