Mannaættin er á veg útav eggini við jørðini

Mannaættin er á veg útav eggini við jørðini
Fyri 25 árum síðani ávaraðu 1.700 granskarar um, at mannaættin er á veg útav eggini við jørðini. Nú dagføra 15-túsund granskarar ávaringina
 
16.11.2017 - 08:11

Støðan er versnað, sigur granskararnir.

Eitt hevur tó eydnast okkum, - at stabilisera ozon-lagið. Annars hava vit brúkt seinastu 25 árini til at skaða umhvørvið skjótari enn nakrantíð áður.

Nakað soleiðis ljóða boðini frá 15-túsund granskarum úr 184 londum, sum júst hava almannakunngjørt greinina "World Scientists Warning to Humanity: A Second Notice", í tíðarritinum BioScience.

Hava ávarað fleiri ferðir

Fyrsta ávaringini kom í 1992. Tá skrivaðu 1.700 av heimsins leiðandi granskarum, - eitt nú hava 99 teirra fingið Nobel-heiðusløn, áheitan til mannaættina, um í stundini at seta tiltøk í verk fyri at avmarka oyðileggingarnar í umhvørvinum, veðurlagi og tilfeingi. Áheitanin varð send øllum heimsins leiðarum. 

Nú 25 ár seinni, meðan nýggir leiðarar sita saman á COP23-veðurlagsfundi, senda 15.364 granskarar nýggja, - og uppaftur meiri átrokandi ávaring.

- Vit hava gjørt so lítið, at umhvørvis og veðurlagstrupulleikarnir eru vorðnir nógv verri, enn teir vóru í 1992, siga granskararnir nú.

Ørkymlaðir granskarar

Serliga eru tað veðurlagsbroytingarnar, sum ørkymla granskarar:  - Útleiðingar av vakstrarhúsgassi frá lívrunnum brennievni, niðurhøgging av skógi og kjøtframleiðslan eru bara vaksin síðani 1992.

Eisini hava vit sett ferð á hóptýning av heimins djóra- og plantusløgum. Tað er sætta hóptýning í søgu heimsins - og tann fyrsta síðani meteorar og eldgos týndu risavaksnu eðlurnar, - dinosaurarnar, fyri 65 miljónum árum síðani, skrivar dr.

Við hesi áheitan mæla granskararnir til, at vit í stundini taka tey stig, sum eru neyðug fyri at vit ikki seta framtíð okkara í váða. Tey eru: 

  • - at minka fólkavøksturin í heiminum, 
  • - minka um vakstrarhúsgassini, 
  • - eggja til at menna og byggja út grøna orku, - 
  • - verja heimvistið hjá djóra- og plantulívi, 
  • - endurbyggja vistfrøðiskipanina, 
  • - steðga niðurhøgging av skógum, 
  • - avmarka dálking 
  • - og endurskoða okkara búskap, sum í dag er grundað á vøkstur.

Ábyrgdin er tín og mín

Nú eru tað vísindi, fjølmiðlar og borgarar, sum skulu leggja trýst á politikarar um at seta í verk tiltøk, siga granskararnir. 

Men framstig eru eisini  gjørd seinastu árini, siga granskararnir, - eitt nú í sambandi við íløgur í grøna orku, og skógarhøgging er minkað í nøkrum pørtum í heiminum. Men framstigini skulu bara henda skjótari, siga granskararnir.


 

Er kopiera
Nýggjastu sendingar í ÚV
Mikudag 8. mai
Ein sangur um frælsi (1:5)
174575
Mikudag 8. mai
Góðan morgun Føroyar
174807
Mikudag 8. mai
Morgunlestur mikudagur 8. mai 2024
174297
Týsdag 7. mai
Góðan morgun Føroyar
174745
Nýggjastu sendingar í SV
Týsdag 7. mai
Veðrið
174774
Týsdag 7. mai
3-2 (6. mai 2024)
174735
Fríggjadag 3. mai
Veðrið
174592
Hósdag 2. mai
Dagur og vika - teknmálstulkað
174537