Vit meyla og meyla

09-07-2020

Gamalt var at meyla merkir júka, roksa ella plága, men í dag verður orðið mest brúkt um at senda teldubrøv

Tað kemur ofta fyri, at gomul orð fáa nýggja merkingar ella eina merking afturat. Tað ger seg galdandi, tá tað kemur til orðið, meyla.

- Eg minnist, at omma kundi siga við okkum børn: 'Hvat ganga tit og meyla um'? tá vit børn roksaðu illa, skrivar lurtari.

Rætt hevur lurtarin, tí gamalt er, at orðið, meyla, merkir roksa, plága, júka o.s.fr. Men í dag brúka vit orðið mest í teldumáli.

- Meyla verður so nógv brúkt um at senda teldupostar, at eg vænti ikki, at tað ber til at broyta hetta, sigur Elin Henriksen, málkøn, og leggur afturat, at tað er púra vanligt, at sama orð hevur fleiri merkingar.

Kunna ella kunnað

'Tað hevði verið gott at kunna-ð skrivað' ella 'Tað hevði verið gott at kunna skrivað'. Setningarnir ljóða akkurát líka, men har er eitt ð í endanum á orðinum, kunna, á muni. Elin Henriksen greiðir frá muninum.

Sín ella hansara

Siga vit 'foreldrini fóru út við teirra børnum,' er talan um børnini hjá øðrum enn nevndu foreldrum, meðan siga vit 'foreldrini fóru út við sínum børnum', er talan um børnini hjá nevndu foreldrum.

Ein annar møguleiki er eisini at siga 'foreldrini fóru út við børnunum' ella 'børnunum hjá sær'.

- Tá er ongin ivi um, hvørs børn vit tosa um, greiðir Elin Henriksen frá.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.

Ivast tú, sig heldur vaksa og minka enn hækka og lækka

Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn

16-10-2023

Tøkulag og tøkugjald

Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum

09-10-2023

Millum, til, vegna, innan, uttan og føll

Í gomlum døgum stýrdu fyrisetingarnar millum, til, vegna, innan, uttan hvørsfalli, men í dag stýra tær eisini hvønnfalli - tó ongantíð hvørjumfalli

02-10-2023

Einki eitur voksin ella voksið

Á føroyskum eitur einki voksin ella voksið, tá ið vit tosa um vøkstur. Børnini eru vaksin síðan seinast, og talið er vaksið, staðfestir Elini Henriksen

25-09-2023

Sagnorð og føll

Tað er ymiskt, hvørjum føllum ymisk sagnorð stýra. Uttan at hugsa okkum um siga vit at vaska bilin, men vaska barninum. Hví er tað so? Elin Henriksen greinar sagnorð og føll

18-09-2023

At vera sjálv er ikki at vera einsamøll

Orðini sjálv/ur og einsamøll/mallur verða ofta blandað. Ert tú sjálv inni, ella ert tú einsamøll inni? Elin Henriksen, málkøn, greinar munin

11-09-2023

Tol og tolsemi eru hvør sítt

Tá ið vit vísa tolsemi, eru vit rúmlig og góðtakandi, meðan tol merkir at vera tolin. Hesi bæði, tol og tolsemi, verða ofta blandað

04-09-2023

Boðsháttur og ynskisháttur

Ynskisháttur verður so at siga bert brúktur í føstum orðasambondum, og tí er næstan altíð talan um boðshátt, sum hevur ð í fleirtali. Latið bara vera við at hugsa um ynskishát

26-06-2023

Pisa var ein nýklaktur studentur

Fyrr hóskaði myndin av pisu sera væl til føroyskar studentar, tí tey ungu vóru klár at fara á flog úr reiðrinum til Danmarkar at lesa víðari. Myndin er øðrvísi í dag

19-06-2023

Á føroyskum vakna og steingja vit

At vakna upp og steingja upp eru dømi um danismur, tí á føroyskum siga vit vanliga, at vit vakna, og vit steingja. Einki upp verður lagt afturat

12-06-2023

Danismur í Málteiginum

Størsti parturin av sendingini er um danismur. Orðingar sum "hetta skal síggjast í ljósinum av", "Føroyar eru komnar í ringt ljós" og aðrar eru til viðgerðar

05-06-2023

At bera halakukk

At vera borin halakukk er vanlig orðing á føroyskum. Vit tosa um upprunan til orðið

22-05-2023