- Tíðindi, mentan og ítróttur
Skil fiskin!
Í tveimum undanfarnum sendingum hava vit hoyrt ymiskar serfrøðingar í fiskivinnu grundgeva, hví politikarar eiga at lurta eftir teimum, tá ið fiskivinnupolitisku avgerðirnar skulu takast.
Í dag sleppa tríggir politikarar at greiða frá, hvussu teir navigera í fløkta fiskivinnukjakinum.
---
Kjakið um fiskivinnuna snýr seg fyri ein stóran part um uppboðssølu, antitrust, dagar, kvotur og annað, sum fer at mynda innihaldið í eini nýggjari fiskivinnulóggávu.
Men, kjakið um sjálvt innihaldið í fiskivinnuskipanini kann ofta villast, og fer at snúgva seg um nakað heilt annað. Tað er: hvør veit hvat, ella hvør veit nóg nógv um fiskivinnu til at kunna tosa um hana.
Hetta ger seg kanska serliga galdandi á internetinum, har fólk við púra ymiskum sjónarhornum oftari hava høvi at skifta orð, enn tey fyrr høvdu. Ofta eru sjónarhornini so ymisk, at tað - heldur enn at kjakast um innihaldið - gevur betri meining at finnast at avmarkaðu vitanini hjá hvørjum øðrum.
Og tá ið kjakið millum tey, sum halda seg vita, leikar harðast á, kann tað hjá øðrum vera torført at taka dagar ímillum, hvør veit best.
Og innan stutta tíð fer hetta sama orðaskiftið av álvara í gongd í løgtinginum.
Fólkaflokkurin eigur eitt uppskot, samgongan eitt, og sambandsflokkurin kemur við einum triðja uppskotið fyrsta dagin.
Nógv stendur upp á spæl búskaparliga, men eisini politiskt. Tí kunnu vit vænta eitt løgtingsorðaskifti, sum verður næstan líka hvast og kanska líka ørkymlandi sum glepsini á netinum.
Tí hava vit til hesa síðstu sendingina tosað við teir tríggjar, sum hava staðið á odda fyri løgtingsuppskotunum.
Og hóast ósemjurnar eru har, so er tað eitt, sum bæði Jørgen Niclasen, formaður í Fólkaflokkinum, Høgni Hoydal, landsstýrismaður í fiskivinnumálum, og Bárður á Steig Nielsen, formaður í Sambandsflokkinum, tykjast púra samdir um: bæði praktisk og ástøðilig vitan er viðkomandi, tá ið avgerðirnar skulu takast.
Frástøðan millum vinnu og frøði hevur søguliga verið stór. Hetta er til stóran ampa hjá politikarum, og ger tað nógv torførari at taka avgerðir. Men tað ber til at samansjóva vitanina, sum frøðin øðrumegin og vinnan hinumegin liggja inni við. Allir tríggir síggja teir fyri sær eitt vaksandi samstarv, eitt nú millum fiskimenn og fiskifrøðingar.
Fiskivinnan skal vera burðardygg. Tað eru teir eisini samdir um. At fiskivinnan skal hava so góðan vinning sum gjørligt í so langa tíð sum gjørligt munnu tey flestu í Føroyum taka undir við. Men, sum annar og triði partur í hesi røðini umrøddi, so er burðardygd eitt breitt hugtak. Tí fer stóra ósemjan at snúgva seg um, hvat burðardygd annars merkir, og hvussu hon skal røkkast?
Fiskivinna fer uttan iva at fylla nógv í føroyskum politikki, eisini langt aftaná eina komandi fiskivinnunýskipan. Men fleiri hava gjørt vart við, eitt nú miðnámsskúlalærarar, og Meginfelag Føroyskra Studenta, at fólk hava ilt við at seta seg inn í fiskivinnuna, tí hon er so torskild.
Vit lata teir tríggjar og hini fólkavaldu sigla víðari millum skerini í fiskivinnupolitiska orðaskiftinum komandi tíðina. Sjáldan hevur ábyrgdin á politisku herðunum viga so tungt, tí nýskipanin fer ivaleyst at broyta, hvussu stórt virði fæst burtur úr náttúrutilfeinginum, og hvussu hesi virði skulu býtast.
Breið semja er um burðardygd. Trupulleikin er, at vinnan og frøðin og ymiskir politikarar hava ymiskar fatanir av, hvat burðardygg fiskivinna er og hvussu hon skal røkkast. Og so er stór ósemja eisini um, hvørt uppboðssøla, kvotur, anti trust avmarkingar og annað kunnu stuðla upp undir burðardygga fiskivinnu.