Málteigurin

Fólkanøvn og málreglur
14-11-2019
Ongar greiðar reglur eru fyri, hvussu nøvn skulu úttalast. Tað besta er at virða úttaluna hjá tí, sum ber navnið, sigur Elin Henriksen

Hvussu eru reglurnar, tá vit úttala fólkanøvn? Fleiri dømi eru, har fólk úttala sítt navn uttan at tað er í samsvari við galdandi mállæru ella reglur. Hvør hevur tá rætt? Tann, ið ber navnið, ella reglugerðirnar?

Dømi: Sólvit, sum fleiri høvdu úttalað Sølvit, men hann sigur sjálvur, at hann eitur Sóóólvit.

Ella navnið Dagfinn. Eitur tað Daggfinn ella Dææægfinn, sum viðkomandi sjálvur vil vera við.

- Reglurnar eru ógreiðar, og tá tað er talan um fólkanøvn er rættast at virða tað, sum viðkomandi, ið ber navnið, sjálv ella sjálvur sigur, heldur Elin Henriksen, málkøn.

Men hon leggur dent á, at í teimum førum har talan er um málføri, má tann, sum ber navnið, finna seg í, at málførini vinna. 

- Eitur tú Jógvan ella Rógvi og flytur til Suðuroyar at búgva, so mást tú liva við, at tú verður kallaður Jogvan ella Rogvi. 

Við síðuna á ella av
Umframt hetta evnið taka vit viðmerkingar frá lurtarum um evni, ið hava verið til viðgerðar, við. 

Fyrisetingin hesa vikuna er við síðuna á ella av, og her tríva vit eisini í málilskuna 'við síðurnar av.'

- Tað er rætt og slætt møsn at siga, at okkurt er farið við síðurnar av, ella at eg siti við síðurnar av henni, tí tað merkir báðumegin. Og tað ber ikki til, sigur Elin Henriksen.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Millum ung hoyrist nýggjur málburður, har tey millum annað siga: 'Tað áhugar meg' heldur enn 'eg havi áhuga' ella 'hatta er áhugavert'
22-01-2024
Nýggi kongurin eitur Fríðrikur 10. akkurát sum abbin æt Fríðrikur 9., og tí er tað ikki nýtt, at kongur verður róptur Fríðrikur á føroyskum
15-01-2024
Fyrr var púra vanligt at brúka orðið, bein ella beint, um nakað, sum er rætt. Til dømis var vanligt at siga: bein klokka er 11.07
08-01-2024
Ársins orð er vitlíki, og framburðurin kann vera við bæði longum og stuttum i: [vi:t] og [vɪt]. Nýggjaru orðini tykjast at leggja seg eftir longra framburðinum
18-12-2023
Hóast 'tá' líkist nógv 'tá ið' og verður brúkt oftari og meira enn 'tá ið', so er munur á hesum. Vit eiga at skilja ímillum 'tá' og 'tá ið', sigur Elin Henriksen, málkøn
11-12-2023
Tað er munur á at leggja hond á og hondina á. Tað fyrra merkir harðskapur uttan so at tilskilað verður, hvørs hond talan er um. Til dømis prestsins hond
04-12-2023
Eitt av evnunum í dagsins sending er, hví tað eitur hálvhosur. Hoyrið Elina Henriksen greiða frá áhugaverdu søguni um hálvhosur
29-11-2023
Lurtari spyr, um orðið flóvur er føroyskt ella ikki, og hvussu tað stavast, um so er
20-11-2023
Á føroyskum eru nógv starvs- og útbúgvingarheiti kallkyn, og tað noyðast vit at góðtaka, heldur Elin Henriksen, málkøn
13-11-2023
At framleiða verður meira og meira brúkt, meðan onnur vanlig orð verða skúgvað til viks, heldur lurtari
06-11-2023
Vit eru farin at skriva -u har, sum -i eigur at vera. Dømi sum enduliga, náttuna og hurðuna vísa eina ovurnýtslu av -u
31-10-2023
Tað er stórur merkingarmunur, tá ið tosað verður um eitt lið, sum hevur tapt fyri einum liði ella tapt fyri eitt lið. Her sæst væl, hvussu nógv røtt bending hevur at siga
23-10-2023