- Tíðindi, mentan og ítróttur
Við Tórði á túri
Við Tórði á túri á Bornholm (1:2)
17-10-2022
Bornholm verður ofta rópt klettaoyggin ella sólskinsoyggin, tí veðurlagið er gott. Og føroyingarnir, sum vit hitta, trívast eisini væl her. Stórur munur er á sumri og vetri
Nakrar føroyskar konur eru í dag samlaðar í bindiklubbi í Aakirkeby. Fyri fimm árum síðani fluttu hjúnini Hensia Einarson og Finn Jespersen úr Havn og higar, og tað eru hinar konurnar fegnar um, tí Hensia hevur tikið stig til at samla tær í bindiklubb. -Endamálið er at koma saman og at hugna okkum og so plaga vit at eta føroyskan mat saman, sigur Hensia, sum leggur dent á, at menninir eru eisini vælkomnir. Elin Sørensen úr Havn og Heidi Johannesen úr Miðvági fegnast um at Hensia er komin til Bornholm, tí hon er so røsk at at skipa fyri. Eftir at eldsálirnar í Føroyingafelagnum á Bornholm fullu frá, hevur verið longur ímillum føroyingarnar í oynni í Eystrasalti.
Finn Jespersen vaks upp í Aakirkeby til hann var 14 ára gamal og hann harmast um, at tey ungu á Bornholm ikki vilja tosa bornholmsku dialektina. -Tey vilja ikki tosa dialektina, tí tað verður flent eftir teimum tá tey koma til Keypmannahavnar, sigur Finn. Hann sigur, at í summum førum líkjast føroyskt og bornholmskt. Eitt nú brekka, ketta, at práta og at gera í báðum málunum.
Í hjartanum í Nexø, beint omanfyri havnarlagið, býr Marita Nielsen úr Havn. Hon og maðurin fluttu higar úr Keypmannahavn eftir at dóttirin og børnini vóru flutt higar. Marita sigur, at á Bornholm er so trygt og friðaligt, og á øllum Bornholm hendir minni enn í Havn. -Her er tað sum at ganga á Vaglinum. Man kennir fólk og heilsar, sigur Marita, sum kortini undrast á, at bornholmarar ikki hava sama vana sum vit at støkka inn á góvið hjá hvørjum øðrum til ein kaffimunn. -Veðrið er altíð gott á Bornholm og hvønn dag er tað sum at hava feriu, sigur Marita. -Her er so friðaligt at tað hendir nógv meira í Havn enn á øllum Bornholm, sigur Marita.
Á einum húsum beint uttanfyri Aakirkeby sæst, at har býr onkur sum hevur okkurt við Føroyar at gera. Har býr nevniliga bornholmarin Niels Kofod, sum í mong ár var flogskipari í NATO og hevði arbeiðsstað á Sornfelli, umframt at hann í frítíðini koyrdi taxabil í Havn. Nú býr hann einsamallur í barnaheiminum, sum er prýtt við nógvum motivum úr Føroyum, bæði uttan og innan. Niels sigur at hann hevur nógv góð minnir úr Føroyum, og hann hevur givið út bók í tveimum bindum frá tíðini sum taxaførari í Havn. Heitið er "Taxamissioner i Torshavn anno 1975-94".
Eyðfríð Poulsdóttir Hansen úr Skopun kom til Bornholm í 1991. Frammanundan vóru foreldrini og onnur í familjuni flutt higar, tí pápin fiskaði í Eystursjónum. Hon hevur verið virkin í fakfelagrørsluni og er í fakfelagsleiðslu á Bornholm. Eyðfríð sigur, at tað gongur striltið at fáa ungfólk at koma í fakfeløg. Tey ungu síggja ikki fyrimunirnar fyrr enn tey koma í trupulleikar í arbeiðnum. Í frítíðini spælir hon golf og er eisini golfdómari.
Hesa tíðina av árinum er ikki tann stóra ferðslan á vegunum á Bornholm. Øðrvísi er á hásumri, tá 20.000 ferðafólk koma og fara um dagin. Tað sæst sanniliga aftur á vegunum, sigur Finn Jespersen. Ferðafólkini eru serliga har norðuri í oynni og har er mangan trongligt. Finn sigur, at m.a. koma flestu 7. flokkar í Danmark til Bornholm á skúlaútferð tá skúlaárið er byrjað.
Hjúnini Tina og John Pauli Jarnskor, sum eru av Skála og av Strondum, høvdu júst bygt nýggj hús Innan Glyvur, tá John Pauli í 1994 fór til Bornholm at ganga á skiparaskúla. Ætlanin var at familjan skuldi bara verða her í eitt ár og so fara heimaftur. -Men vit funnu ongantíð vegin heimaftur, sigur John Pauli. Øll familjan trívist sera væl og síðani eru bæði foreldur og systkin hjá Tinu flutt til Bornholm og tey trívast væl her. Eftir skiparaskúlan sigldi John Pauli stutt. Í mong ár hevur hann arbeitt á sláturvirkinum hjá Danish Crown í Rønne, har tey drepa og virka grísar.
Við Tórði á túri
Í sendingini "Við Tórði á túri", sum verður send í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05, vitjar Tórður Mikkelsen við mikrofonini bygdir og býir kring landið og varpar ljós á gerandisdagin hjá fólki.
Forvitnið er drívmegin og evni, ið ikki skapa yvirskriftir í miðlunum, hava mangan stóran týdning fyri fólkið á staðnum.
Tað eru nógvar smærri bygdir kring landið, sum sjáldan fáa pláss í miðlunum, men sum avgjørt hava sína søgu. Og hvørt menniskja hevur eina søgu at fortelja. Tað hoyra vit í reportasjunum í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05.
Fyri at skapa eina variatión í sendingunum, vitjar Tórður Mikkelsen viðhvørt býlingar og ávísar gøtur. Hann hevur eisini lýst serlig tiltøk, m.o. Bindifestivalin og Sjómannadagin, og onkuntíð er hann á túri í øðrum londum.
Tær eru tríggjar systrar úr Húsavík, sum eru føddar sama dag ymisk ár, summarmáladag. Og húsfrúgvin, sum var óvanliga rík og livdi um ár 1400, hevur eisini gjørt bygdina kenda
06-05-2024
Húsavík er millum elstu bygdir í landinum. Her eru nógvar søgur og sagnir og her eru fleiri gomul hús varðveitt enn nógva aðra staðni í landinum
29-04-2024
Í dag er túrurin í býlinginum á Sevmýri, har nógvar søguligar uppgerðir hava verið í fótbólti, men her henda stórar broytingar júst nú. Og vit hitta fleiri fólk, ið búgva her
15-04-2024
Høvuðspersónurin á túrinum í dag er 91 ára gamli gjáarmaðurin Petur Jacob Sigvardsen, sum hevur givið fleiri og 20 bøkur út eftir at hann bleiv pensiónistur
25-03-2024
Tey hava sungið nærum kring alt landið, og tað er hugtakandi at hoyra og síggja kórið Sangfuglar við minnisveikum fólkum framføra kórsang. Kórið hevur verið til í seks ár
18-03-2024
Í ár varð serliga nógv gjørt burtur úr í sambandi við kvinnudagin 8. mars. Tiltøk vóru alla vikuna og vit hoyra um nøkur á hesum túrinum.
11-03-2024
Fyrstu sethúsini í býlinginum á Breiðabliki í Havn vórðu reist fyri góðum 20 árum síðani. Og í dag vita tey, sum har búgva, at siga frá nógvum søgum
04-03-2024
Fyri 18. ferð hava torradagar verið í Klaksvík. Eitt tiltak, sum samlar nógv fólk í sambandi við fiskivinnu og mentan. Á hesum túri vitja vit fleiri av tiltøkunum
26-02-2024
Gamla Hospital í Havn, sum varð tikið í brúk í 1829, kemur nú til heiður og æru aftur. Í 43 ár hava Vanja Petersen og onnur arbeitt við at fáa tað til eitt savn ov fortíðina
19-02-2024
Næstseinasta vikuskifti var ein hópur av tannáringum á Mini Teen Street á Kambsdali. Í sendingini hitta vit fleiri, sum eisini plaga at vera á altjóða leguni í Týsklandi
12-02-2024
400 ára gamli studentagarðurin í Keypmannahavn, Regensen, er framvegis siðbundin studentagarður og har búgva í dag fimm føroyingar. Teir gomlu siðirnir eru framvegis á Garði
05-02-2024
Útróðrarbátar í Klaksvík fáa nógvan fisk, tá tað viðrar at sleppa út. Teir eru á einum máli um, at teir hava ikki niðurfiskað toskastovnin og teir eru ósamdir við frøðingarnar
29-01-2024