Vitan

Vitan: Seyðabrævið
22-11-2012
Seyðabrævið er elsta miðaldarrit sum vit eiga í Føroyum. Vanliga uppfatanin er, at tað er ein rættarbót, sum var givin Føroyum, men so er ikki!

Ein vanliga uppfatan av Seyðabrævinum hevur verið, at tað er ein rættarbót, sum varð givin Føroyum orsakað av at norsku lógirnar ikki passaðu til føroyskar umstøður, fyrst og fremst tí at Føroyar eru annarleiðis landafrøðiliga, og tí at føroyskt seyðahald hevði ment seg annarleiðis. Orsakað av hesum vendu føroyingar sær til Hákun Magnusson kong og bóðu hann um at fáa eina rættarbót. Hann vendi sær síðani til Erlend biskup og Sjúrð, løgmann í Hetlandi, at seta saman eina lóg, sum passaði betur til føroyskar umstøður.

Men í nyggjari greining av Seyðabrævinum, sum Oddur á Lakjuni, søgufrøðingur við sergrein í norðurlendskari miðaldarsøgu, vísir hann á, at tað vóru aðrar umstøður og tilelvingar, enn at norsk lóg ikki passaði til føroyskar umstøður, sum vóru orsøk til, at Seyðbrævið varð skrivað. Oddur vísir á, at Føroyar høvdi, aðrenn Seyðabrævið varð skrivað, egnu lógbók viðvíkjandi seyðahaldi í Føroyum, sum virkaði væl áðrenn norsk lóg kom alment í gildi í Føroyum.
 

Hoyr sendingin um Seyðabrævið her:

Vitan

Vitan er sending, har Kári Sólstein fer í dýpdina við einum ávísum evni og tosar við serfrøðingar um tað. Hetta er sendingin, har serfrøðin fær gott pláss, og evni verða útbreidd. Ætlanin við sendingini er at loyva serfrøðingum og granskarum framat at dýpa sína vitan á ein fólksligan hátt, umframt at skapa virðing fyri gransking í Føroyum. Evni í sendingini eru alt frá tara til krabbamein.
PKU royndin fangar ikki øll pinkubørn við CTD. Tí ætlar man í framtíðini at ílegukanna allar nýføðingum fyri CTD
06-10-2015
Á altjóða hjartadegnum snýr Vitan seg um hjarta
29-09-2015
Hvussu ávirkar tað okkara atburð og hugsunarhátt, at vit øll kennast, ella hava kendskap til hvønn annan? Hetta hevur Kári Holm Johannesen kannað
21-09-2015
Gevur ein máttmikil El Niño okkum meira tosk? Tað er spurningurin ið verður viðgjørdur í sendingini Vitan hesuferð
15-09-2015
Í Føroyum er títtleikin av sjúkuni parkinson hægri enn í grannalondunum. Hví er tað so og hvat er parkinson fyri ein sjúka?
02-12-2014
Gransking vísir, at møði er orsøkin til fimta hvørt óhapp ella vanlukku á sjónum. Í sendingini verður tosa um at granska møði hjá sjómonnum
25-11-2014
Ì sendingini hesuferð, er Vitan á rundferð á granskingarsetrinum iNOVA
18-11-2014
Vit vita bara um lív her á Jørðini, men er lív aðrstaðni úti í rúmdini? Tað er stóri spurningurin vit umrøða í sendingini Vitan hesuferð
11-11-2014
Fyri stuttum varð Føroyskt Ferðafuglaaltas útgivið. Í sendingini Vitan, greiðir fuglafrøðingurin Sjúður Hammer frá um ringmerkingar og flytifuglar
04-11-2014
Tveir teir seinastu brunnarnir, í leitanini eftir olju í Føroyum, vóru turrir. Hvat er nú at gera?
28-10-2014
Ása Johannesen, djóraatferðarfrøðingur greiðir frá um djóraatferð.
26-09-2014
Í hesari sending hoyra vit um støðuna hjá sjófuglinum, lendisnýtslu, landbúnað, lívfrøðiligt margfeldi í mold og um haga- og matrikullógávuna
06-06-2013