Breddin

Breddin
06-04-2021
Landstingsval í Grønlandi; kann og skal høvuðsstaðurin vaksa; korona sum felagsnevnari fyri granskingarpengar

Landstingsval er í Grønlandi í dag. Tilsamans 41.041 fólk hava valrætt, og skulu tey velja 31 fólk í landstingið. 189 valevni bjóða seg fram.
Sjey flokkar eru at velja ímillum - teir eru Siumut, Inuit Ataqatiggit, Demokraatit, Naleraq, Nunatta Qitornai, Atassut og nýggi Samstarvsflokkurin Suleqatigiissitsisut, ið fyrstu ferð stillaði upp á landstingsvalinum í 2018.
Søguliga hevur Siumut sitið tungt á valdinum í Grønlandi. Síðani Grønland fekk heimastýri í 1979 hevur flokkurin staðið á odda fyri landsstýrinum og havt landsstýrisformannin øll árini, uttan tíðarskeiðið frá 2009 til 2013. Kim Kielsen hevur verið landsstýrisformaður síðani 2014.
Men í november í fjør var Kielsen koyrdur frá sum formaður fyri Siumut. Hann tapti stríðsvalið móti Erik Jensen, sum nú er formaður fyri Siumut. Kim Kielsen er tó framvegis landsstýrisformaður - og báðir stilla teir upp til landstingsvalið.
Stórsti avbjóðari til at taka valdið í Grønlandi eftir valið ídag er Inuit Ataqatiggit, eisini nevndur IA.
Við sínum átta tinglimum er IA í dag næststørsti flokkur í Grønlandi. IA hevur staðið seg væl í veljarakanningunum, og sambært tí nýggjastu fær hann 36 prosent av atkvøðunum og 12 tinglimir í landstingið. Harvið kann 34 ára gamli floksformaðurin, Múte Bourup Egede, gerast næsti landsstýrisformaður í Grønlandi.

Vit tosa við Alice Sørensen, útvarpsstjóra hjá grønlendska Kringvarpinum, KNR.

Kann og skal Havnin vaksa
Vit hava fólkavøkstur í Føroyum í hesum døgum. Tað hevur millum annað við sær, at bústaðarneyðin er stór. Fólkavøksturin merkist serliga í høvuðsstaðarøkinum og tørvur er á at víðka um býin.
Á býráðsfundi 25. mars varð samtykt at fara undir byggiverkætlanina Stórutjørn. Sambært gerðabókini hjá kommununi, liggur økið geografiskt væl fyri, millum bústaðarøkið í Hoyvík, vinnuøkið á Hjalla og nýggja innkomuvegin, sum verður gjørdur í sambandi við Eysturoyartunnilin.
Í kommunuætlanini hjá Tórshavnar kommunu er Stóratjørn eitt av fleiri økjum, sum verður mett at hóska seg væl til býarvøkstur.

Vit tosa við Biritu Wardum, býararkitekt í Tórshavnar Kommunu; Trónd Sigurðsson, formann í byggi- & býarskipanarnevndini hjá Tórshavnar Býráð og Sjúrð Hammer, lívfrøðing á Umhvørvisstovuni.

Korona felagsnevnari fyri gransking
Meira enn tvær milliónir krónur frá privatum fyritøkum komu eftir stuttari løtu inn í Granskingargrunnin á vári í fjør, tá korona fór at herja. Nakað, sum er rættiliga óvanligt í Føroyum. Men hvat kom burtur úr, og hvørja ávirkan hava privatir pengar á granskingina?
Ein teirra, ið fekk lut í koronu granskingarpengunum, var læknin Marnar Fríðheim Kristiansen. Millum annað fekk hann, saman við øðrum, pengar til at kanna smittutølini, sjúkueyðkenni og andevni hjá korona sjúklingum í Føroyum. Sambært Marnar Fríðheim Kristiansen komu privatu pengarnir væl við.

Vit tosa við Anniku Sølvará, stjóra á Granskingarráðnum, og Marnar Fríðheim Kristiansen, lækna og granskara.

Lagt til rættis: Elin Mirjamsdóttir, Arnfríð Joensen Dahl, John Johannessen og Jón Brian Hvidtfeldt.
Redaktørur: Jón Brian Hvidtfeldt.

 

Breddin

Sending um aktuel evni, sum verður send týsdag, mikudag, hósdag og fríggjadag klokkan 10.00.
Tað er ringt at finna nakað at búgva í, um tú vil búseta teg á bygd, og enn verri at fáa lán til at byggja eini hús fyri, um tey eru uttanfyri miðstaðarøkið
14-06-2024
Høgravongurin vann stórsigur á ES-valinum, og tað hevði við sær, at Emmanuel Macron óvæntað hevur skrivað út val til tjóðartingið
13-06-2024
Tað eru fleiri trupulleikar við elbilum. Eitt nú er orkan ikki altíð grøn, vandamikil evni eru í battarínum og enn eru ongar reglur um burturbeining
11-06-2024
Skal tílgongdin av útlendskari arbeiðsmegi avmarkast? Tað spyrja vit landsstýrismannin um. ES snarar helst til høgru, vit tosa við sendikvinnuna í Bruxelles
07-06-2024
Podvarpið, Elians Sonur, hevur fingið sinnið í kók hjá fleiri, eftir at tað var sent sum útvarp - onnur hálova tí
04-06-2024
Eingin seming á hesum sinni - tað merkir helst fleri vikur aftrat. Vit tosa m.a. við Ingeborg Winther, sum finst at manglandi stuðuli frá handverkarafeløgunum
31-05-2024
Tað er sera torført hjá ungum, sum eru flutt higar at læra føroyskt og danskt og tí eru nógv sum ikki fáa nakað fólkaskúlaprógv, sum kann brúkast til nakað
30-05-2024
Verkfallið hjá arbeiðarafeløgunum hevur nú vart í góðar tvær vikur, og á midnátt fer Havnar arbeiðskvinnufelag eisini í verkfall
28-05-2024
Nýggja ferðavinnulógin verður sett í gildi í fleiri stigum. Ferðagjaldið kemur í gildi 1.januar í 2026.
24-05-2024
Nýggj kanning vísir, at fólk, ið flyta til Føroyar, hava ilt við at blíva partur av samfelagnum
23-05-2024
Fríggjadagin varð atkvøðugreiðslan av elveitingarlógini ikki avgreidd, tí andstøðutingfólkini rýmdu út, tá atkvøðast skuldi
21-05-2024
Løgtingið heitir á landsstýrismannin í lógarmálum um at broyta lógina, so kommunur kunnu seta vakmyndatól upp í almenna rúminum
17-05-2024