Breddin

Breddin: Fosturtøka av børnum við Downs Syndrom og lobbyisma
24-03-2023
Í okkara grannalondum verða alsamt færri børn við Downs Syndromi fødd, men hendan gongdin sæst ikki í Føroyum. Lobbyisma hevur til nú forða fyri tilfeingisgjøldum í Noreg.

Í øðrum Norðurlondum fáa allar kvinnur tilboð um screening, sum millum annað kann staðfesta Downs Syndrom - og síðani tilboð um eina fosturtøku, um barnið hevur Downs Syndrom.
Tað verða alsamt færri børn fødd við Downs Syndromi í grannalondunum, men í Føroyum verður enn í miðal eitt barn við Downs syndromi føtt um árið, eins og fyri 10 árum síðani.
Í Føroyum hava vit ikki fría fosturtøku, men um kanning vísir at barnið eitt nú hevur Downs syndrom kann kvinnan velja at fáa fosturtøku.
Men er tað etiskt rætt? og er tað óetiskt at taka eitt fostur tí tað hevur Downs Syndrom?
Vit tosa við Dianu Reynstind serlækna í kvinnusjúkum og Katrin Kallsberg, serlækna og Jógvan D Hansen lektara í heimspeki - tey bæði eru limir í Etiska Ráðnum.

Lobbyisma og tilfeingjsgjøld
Í Noregi eru eingi gjøld á ali- og fiskivinnuni enn, tí lobbyisman er ov sterk.
Tað søgdu norsku professararnir, sum vóru á ráðstevnu um tilfeingisgjøld í Løkshøll tann 17. mars.
Hetta verður tó broytt viðvíkjandi alivinnuni í næstum, tá Stórtingið skal taka støðu til eitt tilmæli um tilfeingisgjøld á laksaaling.
Vinnan hevur skotið seg sjálvand í fótin við at royna at steðga tilgongdini. Vil man hava tryggar karmar er best at samstarva við myndugleikunum, sigur Karen Helene Ulltveit-Moe professari í búskaparfrøði og forkvinna fyri nýskipanarnevndini, sum hevur gjørt tilmæli um tilfeingisgjøld á alivinnuna í Noreg.
 

Breddin

Sending um aktuel evni, sum verður send týsdag, mikudag, hósdag og fríggjadag klokkan 10.00.
Í sendingini í dag viðgera vit eisini Helsingfors-sáttmálan um Norðurlandaráðið, sum nú verður dagførdur
04-04-2024
Vit eru ikki samd um grunnleggjandi premissið og tað eyðkennir kjakið um fosturtøku
26-03-2024
Í juni skulu evropearar á val og sjáldsom steinsløg seta Arktis á alheims pallin
22-03-2024
Í sendingini greiðir kvinna frá, at hon trý ár eftir, at hon bað um hjúnaskilnað framvegis er gift og fíggjarliga heft at makanum
21-03-2024
Kjak er í útvarpsstovuni um førda fíggjarpolitikkin og javnstøðu, og so verður hugt at møguleikanum fyri kommunusamanlegging í Suðuroy
19-03-2024
Føroyar fingu í gjár á fyrsta sinni vitjan av toppinum í ES.
15-03-2024
Umleið 1.000 fólk og teirra familjur eru komin til Føroya gjøgnum snarskipanina, síðani hon var sett í verk í november 2021
14-03-2024
220 børn í føroyska fólkaskúlanum hava ikki føroyskt sum móðirmál.
12-03-2024
Í dag er 8. mars, og í sendingini verður ljós varpað á javnstøðuna
08-03-2024
Hava vit vant okkum við kríggið millum Hamas og Ísrael, verður spurt í sendingini. Og amerikanarar sleppa at velja millum Biden og Trump í heyst.
07-03-2024
Fosturtøka er politiskt tabu. Tað er ein niðurstøða í greinasavninum "abort - grundgevingar fyri rættin at velja sjálv". Samrøða við ritstjórarnar og politiskt kjak
05-03-2024
Hvat eru tað fyri virðismikil mineralir í føroysku undirgrundini, og reiðarafelagið fyri handilsskip sóknast eftir tvískattaavtalum
01-03-2024