Bóndin gevur seyðinum, men fóðrar seyðin

22.01.2020 - 09:25
Lívsstílur
Bóndin gevur seyðinum, men fóðrar seyðin
Tvey sagnorð, sum taka hvør sítt fall, eru geva og fóðra. Tú gevur seyðinum, men fóðrar seyðin. Tað ber ikki til at fóðra seyðinum
Tilvildarlig mynd

'Bóndin gevur seyðinum hoyggj' ella 'Bóndin fóðrar seyðin við hoyggi.'

Summi sagnorð kunnu standa framman fyri bæði hvønnfall og hvørjumfall.

Tey taka bæði hvønnfalsávirki og hvørjumfalsávirki:
'Bóndin gevur seyðinum'. Hvørjum gevur hann? Seyðinum - hvørjumfall.

Okkum nýtist ikki at siga, hvat seyðurin fær - hann fær at eta. Men vit kunnu leggja aftrat: 'Bóndin gevur hoyggj.' Hvat (ella hvønn) fær seyðurin? Hoyggj - hvønnfall.

Vit geva eisini øðrum: kettuni, hundinum, hønunum, neytunum, rossunum.

Men eftir at tey, sum geva kríatúrum, eru farin at keypa fóður, eru summi farin at fóðra í staðin fyri at geva. Og so verður onkuntíð sagt: 'Bóndin fóðrar seyðinum'. Men tað er skeivt, tí 'fóðra' kann ikki taka hvørjumfall.

'At fóðra' kann bara taka hvønnfall: 'Bóndin fóðrar seyðin'. Og vit kunnu fóðra kettuna, kúnna og rossið.

Skulu vit tilskila, hvat seyðurin fær, tá ið hann verður fóðraður, so mugu vit hava eina fyriseting aftrat: 'Bóndin fóðrar við hoyggi'. Við hvørjum? Við hoyggi - hvørjumfall.

So tá ið vit siga 'fóðra' er tað beint øvut av at 'geva': Tann, sum fær, er hvønnfall, og tað, sum verður givið, fær 'við' frammanfyri og verður hvørjumfall: við hvørjum.
- Men vilja vit hava snøgt og lætt mál, er betri at brúka orðið, geva: 'Bóndin gevur seyðinum' - 'Bóndin gevur hoyggj.'

 
Er kopiera

Tak niður

Nýggjastu sendingar í ÚV
Hósdag 28. mars
Ein sangur til dirvi
172633
Hósdag 28. mars
Lesikrókurin: Staklutirnir
172944
Hósdag 28. mars
Úr Koltri til Kirkjubøar (1:2)
172479
Nýggjastu sendingar í SV
Hósdag 28. mars
Hin rusuti á Aconcagua
172934
Hósdag 28. mars
Guðstænasta úr Kollafjarðar kirkju
172938
Mikudag 27. mars
Frætt og fregnað 1 (2:3)
40585
Mikudag 27. mars
Frætt og fregnað 1 (1:3)
40584
Mikudag 27. mars
Frætt og fregnað 1 (3:3)
172858