Við Tórði á túri

Víð Tórði á túri í Svínoy (2:2)
07-02-2022
Hóast lítið fólk býr fast í Svínoy, so er bygdin í hesum døgum merkt av virkinum, sum alir rognkelsi at basa laksalúsini og bátasavninum, sum nú skal byggjast

Fyrsta menniskja sum útvarpsverturin møtir í morgun er Honna Jacobsen, sum hevur verið gongutúr runt í Svínoy. Tað er hon nærum hvønn morgun.

 

Á Svínoyar Rognkelsistøð tekur Sjúrður Jacobsen, stigtakari og stjóri, ímóti. Og hann greiðir frá, hvussu drúgt tað hevur verið at koma í gongd við at ala rognkelsi í Svínoy, tí tey bíðaðu so leingi eftir neyðugu loyvunum frá myndugleikunum. Hevði hann vitað hvussu strævið tað bleiv at sleppa í gongd, hevði hann ikki verið farin í holt við hetta. Men nú er verulig gongd komin á og í dag skulu tey avskipa 12.000 fiskar til alistøð í Haraldssundi. Petur Skeel Dahl úr Hoyvík, sum hevur siglt nógv ár sum maskinmeistari, arbeiðir nú á virkinum í Svínoy. Hann sigur, at hetta var so mikið spennadi, at hann kundi ikki siga nei. Petur Asano er ein ungur maður, sum arbeiðir á virkinum.

 

Heri Joensen, prestur, minnist hvussu kalt tað plagdi at vera í kirkjuni í barnaárunum. Tá fólk sungu, stóð andin frá teimum langt upp í loft í kalda kirkjurúminum, sigur Heri. Svínoyar kirkja er stór eftir fólkatalinum, men her gingu nógv fólk í kirkju. Viðareiðis kirkja, sum er bygd nakað seinni, er helst bygd eftir somu tekningum sum Svínoyar kirkja.

 

Eyðun Jacobsen hevur minkað um áseyðatalið í haganum, og miðalvektin er nógv hækkað. Enn er bara ein partur av seyðinum heima, men í lembingini hevur Eyðun allan seyðin heima. Hann hevur haga báðumegin bygdina. Ognin er vestanfyri og eystanfyri bygdina er kongsið.

 

Óli á Geilini hevur stóran áhuga fyri søguni í Svínoy og dugur væl at greiða frá søguligum viðurskiftum. Hann gleðir seg til bátasavnið, sum nú skal byggjast í bygdini. Hann heldur, at tað er umráðandi at teir væl smíðaðu bátarnir í Svínoy koma til sín rætt, og at fólk sleppa at uppliva hetta handverkið, ið er við at fara í søguna.

 

Fyrsta dagin verður farið undir arbeiðið at stoypa ætlaða bátasavnið í Svínoy. Malla Djurhuus, sum er kassameistari í felagnum Bjarnafossi, sigur, at tað hevur tikið langa tíð, men nú er klárt at fara í gongd. Hon fegnast um, at tann gamli føroyski báturin nú er komin á listan hjá UNESCO yvir siðaarv hjá mannaættini. -Hetta eigur at gera, at tað verður lættari hjá okkum at fáa bátasavnið liðugt. Savnið fer á ein serligan hátt at vísa hetta gamla føroyska handverkið, sigur Malla.

 

Í Svínoy eru einir 11 kilometrar av vegi tilsamans, og Poul Sivar Olsen veit einki betri enn at koyra ein túr niðan á Fugloyarháls og eystur um. Hann bjóðar okkum biltúr eystur um og greiðir frá torvskurði. Tað vóru ikki bara svinoyingar, sum skóru torv her. Fugloyingar komu eisini yvir um fjørðin at skera og røkta torv, tí nærum eingin mógvur er í Fugloy. Børnini í Svínoy fóru á hvørjum ári eftir jólatorvi við lummalykt i myrkri, og hesum hevur Poul Sivar góð minnir frá.

 

Petur Danielsen hevur endurreist fleiri av gomlu torvhúsinum úr gróti, og fólk eru á einum máli um, at tey eru sonn prýði í haganum. Petur sigur, at hetta hevur bara verið eitt ítriv og hann ætlar sær at endurreisa nøkur afturat.

 

Óli á Geilini greiðir frá skotaskipinum "Rachel", sum fór á land í ódnarveðri á víkini í Svínoy í november 1786. 22 mans vóru við og bara tríggir vórðu bjargaðir á lívi. 17 lík róku inn í Skotavíkina og vórðu jarðað í bønum í Svínoy. Í 2011 varð minnissteinur reistur, og steinurin er akkersteinur frá skipinum. Skotaskipið var annars úr Orknoyggjum. Teir høvdu verið og sligið kóp og í ódnarveðri róku teir til Føroya.

Við Tórði á túri

Í sendingini "Við Tórði á túri", sum verður send í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05, vitjar Tórður Mikkelsen við mikrofonini bygdir og býir kring landið og varpar ljós á gerandisdagin hjá fólki. Forvitnið er drívmegin og evni, ið ikki skapa yvirskriftir í miðlunum, hava mangan stóran týdning fyri fólkið á staðnum. Tað eru nógvar smærri bygdir kring landið, sum sjáldan fáa pláss í miðlunum, men sum avgjørt hava sína søgu. Og hvørt menniskja hevur eina søgu at fortelja. Tað hoyra vit í reportasjunum í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05. Fyri at skapa eina variatión í sendingunum, vitjar Tórður Mikkelsen viðhvørt býlingar og ávísar gøtur. Hann hevur eisini lýst serlig tiltøk, m.o. Bindifestivalin og Sjómannadagin, og onkuntíð er hann á túri í øðrum londum.
Í dag er túrurin í býlinginum á Sevmýri, har nógvar søguligar uppgerðir hava verið í fótbólti, men her henda stórar broytingar júst nú. Og vit hitta fleiri fólk, ið búgva her
15-04-2024
Høvuðspersónurin á túrinum í dag er 91 ára gamli gjáarmaðurin Petur Jacob Sigvardsen, sum hevur givið fleiri og 20 bøkur út eftir at hann bleiv pensiónistur
25-03-2024
Tey hava sungið nærum kring alt landið, og tað er hugtakandi at hoyra og síggja kórið Sangfuglar við minnisveikum fólkum framføra kórsang. Kórið hevur verið til í seks ár
18-03-2024
Í ár varð serliga nógv gjørt burtur úr í sambandi við kvinnudagin 8. mars. Tiltøk vóru alla vikuna og vit hoyra um nøkur á hesum túrinum.
11-03-2024
Fyrstu sethúsini í býlinginum á Breiðabliki í Havn vórðu reist fyri góðum 20 árum síðani. Og í dag vita tey, sum har búgva, at siga frá nógvum søgum
04-03-2024
Fyri 18. ferð hava torradagar verið í Klaksvík. Eitt tiltak, sum samlar nógv fólk í sambandi við fiskivinnu og mentan. Á hesum túri vitja vit fleiri av tiltøkunum
26-02-2024
Gamla Hospital í Havn, sum varð tikið í brúk í 1829, kemur nú til heiður og æru aftur. Í 43 ár hava Vanja Petersen og onnur arbeitt við at fáa tað til eitt savn ov fortíðina
19-02-2024
Næstseinasta vikuskifti var ein hópur av tannáringum á Mini Teen Street á Kambsdali. Í sendingini hitta vit fleiri, sum eisini plaga at vera á altjóða leguni í Týsklandi
12-02-2024
400 ára gamli studentagarðurin í Keypmannahavn, Regensen, er framvegis siðbundin studentagarður og har búgva í dag fimm føroyingar. Teir gomlu siðirnir eru framvegis á Garði
05-02-2024
Útróðrarbátar í Klaksvík fáa nógvan fisk, tá tað viðrar at sleppa út. Teir eru á einum máli um, at teir hava ikki niðurfiskað toskastovnin og teir eru ósamdir við frøðingarnar
29-01-2024
Pensjonistar í Kollafirði hugna sær í Tilhaldinum millum Bóla. Men tey halda, at tey kundu verið nógv fleiri. Tilhaldið er 35 ár og tey siga, at tað var fyrsa av sínum slag
22-01-2024
Tráan eftir farnari tíð, siðvenjur og hugni eru nøkur ting, vit seta í samband við jólatíðina. Í dag vitja vit kring landið og hesin túrur er merktur av jólafyrireiking
18-12-2023