Vitan

Vitan: »Fyrstu føroyingarnir«
17-01-2017
Nyggjar kjarnuboringar kunnu siga okkum, hvussu veðurlagið hevur verið fyri fleiri túsund árum siðan, og nær fyrstu menniskjuni komu til oyggjarnar

Í 2015 vóru nakrir útlendskir granskarar í Føroyum, og tóku kjarnuroyndir úr fimm ymiskum vøtnum.

- Við at kanna kjarnuroyndirnar, kunnu vit siga, nær seyður og harvið eisini fólk komu til Føroyar, sigur professarin í jarðarvísindum Raymond Bradley. 

Tey hava borað tríggjar metrar niður í fimm ymisk vøtn í Føroyum, Eiðisvatn, Saksunarvatn, Sandsvatn, Gróthúsvatn og Stóravatn, umfram at ein kjarnuboring varð gjørd í Tjørnuvík.

Niðast í hesum kjarnuboringum finna tey eitt tjúkt øskulag, sum kann tíðarfestast til at verða 10.300 ára gamalt. Hetta er eitt kent øskulag, rópt Saksunarvatnøskulagið, sum finst um alt evropa, og varð fyri fyrstu ferð funnið í Føroyum.

Tí kunnu hesar jarnuboringarnar siga ein part av okkara søgu, heili 10.300 ár aftur í tíðina.

 

Granskarar taka kjarnuroyndir

 

- Vit fara at kanna, hvussu veðurlagið hevur verið í Føroyum, seinastu 10.000 árini, sigur Raymond.

Hann hevur fingið íblástur til hesa granskingarverkæltan, frá yvir 40 ára gomlu umstríddu ástøðini, hjá plantufrøðinginum Jóhannesi Johansen, ið segði, at fólk var í Føroyum ár 2300 fyri Kristi føðing. 

Jóhannes bygdi sítt ástøði, við at kanna sáði frá jóansøkugrásið, ið sigst at spreiða seg við húsdjórum og fólkið. Hann kundi staðfesta, at jóansøkugras kom til Føroyar fleiri túsund ár fyri landnám, og harvið eisini húsdjór og menniskju. 

 

Tey gera kjarnuboringar í gróthúsvatn

 

- Enn kunnu vit onki siga, men longu nú síggja vit okkurt áhugavert í kjarnuroyndunum, sigur Raymond Bradley, ið vónar, at kunna koma við úrslitum einaferð seinni í ár. 

Í sendingini hoyra vit um ástøði hjá Jóhannes, tosað verður við Raymond Bradley, Una Aarting og Símun Arge.

Lurta eftir sendingini her: 

Vitan

Vitan er sending, har Kári Sólstein fer í dýpdina við einum ávísum evni og tosar við serfrøðingar um tað. Hetta er sendingin, har serfrøðin fær gott pláss, og evni verða útbreidd. Ætlanin við sendingini er at loyva serfrøðingum og granskarum framat at dýpa sína vitan á ein fólksligan hátt, umframt at skapa virðing fyri gransking í Føroyum. Evni í sendingini eru alt frá tara til krabbamein.
Dávid Arge Klevang Petersen, vísindamaður á DTU Space, greiðir frá rovarnum Perseverance, ið hann hevur verið við til at ment.
30-07-2020
Sending við stuttum vísindasøgum og tónleiki
03-08-2018
Sending við smáum vísindasøgum og tónleiki
26-07-2018
Sending við smáum vísindasøgum og tónleiki
20-07-2018
Sending við smáum vísindasøgum og tónleiki
13-07-2018
Sending við smáum vísindasøgum og tónleiki
06-07-2018
Mett verður at elsta búseting í Klaksvík er í Vági, sigur Hans Andrias Sølvará. Er tað rætt, skulu vit heilt aftur til ár 800 - 900
04-05-2018
Eygleiðingar vísa, at magnetiski norðpólurin flytur seg søguliga skjótt í hesum tíðum, og heldur gongdin fram verður hann í Sibiria um 25 ár
03-05-2018
Stór íleguverkætlan skal siga okkum, hvørjir víkingarnir vóru sum tóku land. Út frá ílegunum, fer eisini at bera til at vísa, hvussu tey sóu út
20-07-2017
Í ættarbandsskránni, hjá Ílegusavninum, sæst, at av teimum 158000 føroyingunum, sum eru skrásettir gjøgnum tíðina, eru so at siga øll skyld
18-07-2017
Elisabet hevur funnið útav at arvamassin hjá silvurfiskinum er 2,5 milliardir basar og at tað eru tvær ættir av silvurfiskum í Føroyum
12-07-2017
Hans Pauli Strøm greiðir frá, hvussu fólkasøgan í Føroyum hevur verið frá 1330 til 2016
24-01-2017