Við Tórði á túri

Einbúgvin av Viðareiði (2:2)
13-06-2023
86 ára gamli Mikkjal Sørensen av Viðareiði hevur í samfull 56 ár búð einsamallur í oynni Kingitoq í Suðurgrønlandi. Vit vitja Mikkjal, sum framvegis rør út og hevur seyð

Tað tók okkum umleið ein hálvan tíma at sigla úr Qaqortoq - fyrr Julianehåb - og út til oynna Kingitoq, har Mikkjal Sørensen hevur búð einsamallur í 56 ár, mitt í stórbaru náttúruni her í Suðurgrønlandi. Hann hevur róð út og eisini havt seyð.

Mikkjal kom yvir til Grønlands at rógva út á vári í 1963, og hann hevur ongantíð verið aftur í Føroyum. Spurdur um hví, sigur hann, at tað er eingin ávís orsøk. -Tað er bara blivið soleiðis og eg havi ongantíð tráað eftir at koma aftur til Føroya, sigur Mikkjal Sørensen.

Her hevur hann síni egnu sethús og eitt seyðahús, har seyðurin hevur kunna gingið inn og út sum tað hevur passað. Tilfarið til bæði húsini fekk hann, eins og nógv onnur her í økinum í Suðurgrønlandi, frá stóru flogstøðini, sum amerikanarar høvdu undir krígnum í Narsarsuaq. Støðin helt uppat mitt í seksti árunum, um tað mundið Mikkjal búsettist her í oynni. Fólk kundu bara fara til Narsarsuaq at fáa sær tað tilfar, tey høvdu brúk fyri.  Aðrir hjálptu honum at taka niður og flyta tilfarið út í oynna, og síðani smíðaði Mikkjal alt sjálvur.

Á hávetri í 1982 var Mikkjal illa staddur. Hann hevði bruna í blindtarminum og hevði ótolandi pínu. Ísur var á sjónum, so hann var ikki førur fyri at sigla sjálvur inn til býin. So hann vavdi teppir og onnur heit klæði uttan um seg og legði seg í bátin beint við rennuna, har skip sigldu gjøgnum ísin. Hann var so heppin, at skipið hjá Sjúkrahúsinum í Qaqortoq kom fram á hann. Teir tóku hann upp og førdu hann inn til Sjúkrahúsið. Tá var blindtarmurin sprongdur. Mikkjal lá á sjúkrahúsinum í fleiri mánaðir, men kom fyri seg aftur.

Høvuðsvinnan hjá einbúgvanum av Viðareiði hevur sum sagt verið útróður, og umframt tað hevur hann havt væl av seyði, uppí 70 áseyðir. Men nú er meginparturin tikin av og hann hevur einar 10-15 ær gangandi eftir. Mikkjal rør framvegis út, serliga um summarið, og hann er framvegis sjálvbjargin í allar mátar, nú hann er blivin 86 ár. Eftir tørvi siglir hann við jolluni inn til býin eftir gassi og aðrari vøru, so hann kann lívbjara sær úti í oynni.

Áðrenn Mikkjal kom til Grønlands, fekk hann sum ungur drongur um endan av slupptíðini í Føroyum, og tað dámar honum væl at tosa um. Hann tosar eisini eitt sindur um gomul minnir í heimbygdini Viðareiði.

Spurdur hvat eitt fólk skulu hava í sær fyri at klára at búgva einsamøll so langt burtur frá øðrum fólkum í so mong ár, sigur Mikkjal Sørensen:

-Tú skal ikki vera bangin fyri nøkrum sum helst í náttúruni. Tú skalt ikki vera bangin fyri myrkri. Tú skalt ikki vera bangin fyri veðri. Og so skalt tú síggja ljóst uppá tingini í allar mátar.

 

Sendingin varð fyrstu ferð í útvarpinum hin 26. december 2021. Síðani sendingin varð gjørd, eru sethúsini hjá Mikkjali úti í oynni brunnin í grund, og tí livir hann nú í einari eldraíbúð inni í býnum

Við Tórði á túri

Í sendingini "Við Tórði á túri", sum verður send í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05, vitjar Tórður Mikkelsen við mikrofonini bygdir og býir kring landið og varpar ljós á gerandisdagin hjá fólki. Forvitnið er drívmegin og evni, ið ikki skapa yvirskriftir í miðlunum, hava mangan stóran týdning fyri fólkið á staðnum. Tað eru nógvar smærri bygdir kring landið, sum sjáldan fáa pláss í miðlunum, men sum avgjørt hava sína søgu. Og hvørt menniskja hevur eina søgu at fortelja. Tað hoyra vit í reportasjunum í Útvarpinum mánadag klokkan 17:05. Fyri at skapa eina variatión í sendingunum, vitjar Tórður Mikkelsen viðhvørt býlingar og ávísar gøtur. Hann hevur eisini lýst serlig tiltøk, m.o. Bindifestivalin og Sjómannadagin, og onkuntíð er hann á túri í øðrum londum.
Pensjonistar í Kollafirði hugna sær í Tilhaldinum millum Bóla. Men tey halda, at tey kundu verið nógv fleiri. Tilhaldið er 35 ár og tey siga, at tað var fyrsa av sínum slag
22-01-2024
Tráan eftir farnari tíð, siðvenjur og hugni eru nøkur ting, vit seta í samband við jólatíðina. Í dag vitja vit kring landið og hesin túrur er merktur av jólafyrireiking
18-12-2023
Alt verður lættari, og tey fáa fleiri tímar um samdøgrið, siga pendlarar, nú Sandoyartunnilin verður tikin í brúk. Men tey fara at sakna hugnaligu prátini umborð á Teistanum
11-12-2023
Fransiskanarsystrarnar í Havn hava verið greiðar yvir, at einferð kom dagurin at tær máttu fara úr Føroyum. Og nú er dagurin nær, tí í juni komandi ár fara tær avstað
04-12-2023
Býlingurin Millum Gilja var slóðbrótandi tá útstykkingin varð gjørd seinnapartin í áttatiárunum. Har eru bæði randarhús og vanlig sethús og nú búgva umleið 600 fólk har
27-11-2023
Hvannhagi er eitt vakurt og sermerkt náttúruøki í norðaru helvt av Suðuroynni. Menn úr Nepal hava nú laðað eina vakra gróttrappu, eina sherpatrappu, niður í Hvannhaga
20-11-2023
Tey, sum ganga við Gongufelagnum í Havn, uppliva allar Føroyar. Í samfull 30 ár hava 40 gongutúrar verið um árið og eingin túrur er avlýstur
13-11-2023
Í Aalborg eru nógvir føroyingar, og í hesum seinna partinum hoyra vit m.a. umboð fyri Føroyingafelagið Álaborg greiða frá virkseminum hjá føroyingum í býnum
06-11-2023
Aalborg er ein nógv broyttur býur, frá at vera ein gráur ídnaðarbýur er hann blivin ein mentanarbýur við nógvum lesandi ungfólkum. Vit hoyra at føroyingar trívast væl í býnum
30-10-2023
10. Heystfagnaðurin hevur júst verið á Eiði og hetta tiltakið er komið fyri at vera, og fólk á Eiði eru glað fyri av skipa fyri bygdasligasta tiltakinum í landinum
23-10-2023
Akrar varð bygd fyri góðum 200 árum síðani. Hon er niðursetubygd frá Sumba. Her hava búð meira enn 60 fólk og nú eru tey 12 sum búgva fast í bygdini
16-10-2023
Uppsalar er ein av teimum fýra elstu býlingunum í Klaksvík og var tann størsti. Hann hevur røtur heilt aftur í víkingatíð
09-10-2023