Málteigurin

Málbroytingar í føroyskum
24-08-2021
Sendirøð í seks pørtum um málbroytingar í nútíðarføroyskum, frágreiðingar og grundir teirra

Í sendingunum greiðir Hjalmar P. Petersen, professari í málvísindum, frá broytingum í føroyskum, og hví tær henda.

Hesa ferð verður tosað meira um, hvussu málamót ávirkar málnýtsluna í Føroyum og okkara hug til at skifta millum føroyskt og danskt ella føroyskt og enskt, meðan vit tosa.

Hetta er sætta og seinasta sending.

Hjalmar P. Petersen er professari í málvísindum. Umframt at hava lisið á Fróðskaparsetrinum hevur hann lisið málvísindi í Íslandi og á Yale. Hann hevur høvuðsfak í norrønari filologi í Keypmannahavn og hevur skrivað doktararitgerð um kyn sum morfologiska kategori við universitetið í Hamburg.
Harafturat hevur Hjalmar P. Petersen skrivað ymsar greinar og bøkur um føroyskt, til dømis føroysk mállæra 1, 2 og 3.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Ivast tú, sig heldur vaksa og minka enn hækka og lækka
Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn
16-10-2023
Tøkulag og tøkugjald
Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum
09-10-2023
Millum, til, vegna, innan, uttan og føll
Í gomlum døgum stýrdu fyrisetingarnar millum, til, vegna, innan, uttan hvørsfalli, men í dag stýra tær eisini hvønnfalli - tó ongantíð hvørjumfalli
02-10-2023
Einki eitur voksin ella voksið
Á føroyskum eitur einki voksin ella voksið, tá ið vit tosa um vøkstur. Børnini eru vaksin síðan seinast, og talið er vaksið, staðfestir Elini Henriksen
25-09-2023
Sagnorð og føll
Tað er ymiskt, hvørjum føllum ymisk sagnorð stýra. Uttan at hugsa okkum um siga vit at vaska bilin, men vaska barninum. Hví er tað so? Elin Henriksen greinar sagnorð og føll
18-09-2023
At vera sjálv er ikki at vera einsamøll
Orðini sjálv/ur og einsamøll/mallur verða ofta blandað. Ert tú sjálv inni, ella ert tú einsamøll inni? Elin Henriksen, málkøn, greinar munin
11-09-2023
Tol og tolsemi eru hvør sítt
Tá ið vit vísa tolsemi, eru vit rúmlig og góðtakandi, meðan tol merkir at vera tolin. Hesi bæði, tol og tolsemi, verða ofta blandað
04-09-2023
Boðsháttur og ynskisháttur
Ynskisháttur verður so at siga bert brúktur í føstum orðasambondum, og tí er næstan altíð talan um boðshátt, sum hevur ð í fleirtali. Latið bara vera við at hugsa um ynskishát
26-06-2023
Pisa var ein nýklaktur studentur
Fyrr hóskaði myndin av pisu sera væl til føroyskar studentar, tí tey ungu vóru klár at fara á flog úr reiðrinum til Danmarkar at lesa víðari. Myndin er øðrvísi í dag
19-06-2023
Á føroyskum vakna og steingja vit
At vakna upp og steingja upp eru dømi um danismur, tí á føroyskum siga vit vanliga, at vit vakna, og vit steingja. Einki upp verður lagt afturat
12-06-2023
Danismur í Málteiginum
Størsti parturin av sendingini er um danismur. Orðingar sum "hetta skal síggjast í ljósinum av", "Føroyar eru komnar í ringt ljós" og aðrar eru til viðgerðar
05-06-2023
At bera halakukk
At vera borin halakukk er vanlig orðing á føroyskum. Vit tosa um upprunan til orðið
22-05-2023