Í hesum døgum fáa lesandi á miðnámi sínar húgvur og síni prógv, og tí eru pisur at síggja nógvastaðni. Pisufundir verða hildnir í hesi vikuni, og lokna útbúgvingin skal hátíðarhaldast. Men tá hvørvur orðið pisa, tí veitslurnar eita húgvuveitslur. Hví man tað vera?

Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, at orðið pisa varð upprunaliga nýtt um nýklaktar studentar.

At nevna nýútbúgvin fyri nýklakt, er ikki serføroyskt; da. nyudklækkede studenter. Tey fyrstu nógvu áratíggjuni við føroyskum studentum hóskaði myndin av pisu væl: klár at fara á flog úr reiðrinum, tí at kalla allir studentar fóru uttanlands at lesa.

Men tey vóru fá, sum fingu studentsprógv. T.d. fyrst í 1970'unum vóru tað umleið 10 % av einum árgangi, sum fingu studentsprógv, ið tá var einasta miðnámsútbúgving. Og fyri ta tíð enn færri.

- Nú á døgum verður eingin útbúgving nevnd studentaskúli, alt er blivið til miðnámsskúlar; eisini gymnasialt miðnám. Tað vil siga, at orðið pisa, sum varð knýtt at studentum, hevur einki longur beinleiðis at knýta seg at, sigur Elin Henriksen og leggur afturat, at hon sær broytingina frá at siga pisuveitsla til húgvuveitsla sum eina natúrliga avleiðing av avgerðini um at gera studentaskúlarnar til miðnámsskúlar, ið eisini fevna um aðrar miðnámsútbúgvingar.

Nísa á grønlendskum

Í Grønlandi verður nísa kallað niisa - tað er hvalurin, sum danir rópa marsvin og á latíni eitur Phocaena Phocaena. Man tað vera so, at niisa er lániorð úr føroyskum ella er tað øvugt, spyr lurtari.

Nísa eitur á norskum nise, á íslendskum hnísa og á hetlendskum (norn)nisek. Hnísa á fornnorrønum. Heitið er eftir ljóðinum, sum nísa ger, og orðið er m.a. skylt við at gnísta og at gnisa.

Serliga heitið niisa víkur so nógv frá øðrum grønlendskum hvalanøvnum, at tað er lítið at ivast í, at talan er um norrønt tøkuorð. Men um tað er komið við norðmonnum, íslendingum ella føroyingum er ilt at siga, greiðir Elin Henriksen frá.

 

Grettur ikki og dysjadólgur

Lurtarar spyrja, hví vit siga tað grettur ikki, og hvat ein dysjadólgur er.

Harafturat tosa vit eisini um ríðingar/bíðingarhøll ella ríði/bíðihøll, um gingið úttalast við [gji] í báðum endum og um tað eitur at ráða ella bestemma.