Málteigurin

Soltimjólk skal vera í einum
27-09-2021
Um mjólkin eitur soltimjólk, skal orðið vera í einum. Tað er tað ikki á pakkunum, tí ongin bindistrika er, og tí eigur heitið at vera soltin mjólk, tí mjólk er kvennkyn

Solti mjólk stendur á grønu mjólkarpakkunum. Er tað rætt at siga solti mjólk, um mjólkin er 'hon'?

Verður tað skrivað í tveimum orðum, so skal tað sjálvandi vera 'soltin mjólk'. Mjólk er kvennkyn, hon er soltin. Vit kunnu ikki siga, at hon er soltið (við ð), sigur Elin Henriksen, málkøn, og vísir á, at á mjólkarpakkunum er ongin bindistrika, og tí er talan um tvey orð: solti mjólk. 

Soltin er lýsingarorð, bendist eins og vakin, ella løgin. Hann er løgin, hon er løgin, tað er løgið.

Og sama støða ger seg galdandi við lættimjólk.

 

Í Góðan morgun, Føroyar

Halda tey røðu ella røður, og eitur tað í Góðan morgun, Føroyar ella í Góðan morgun, Føroyum?

- Eg haldi, at tað snildasta hevði verið als ikki at fingið sær heiti, ið eru so torfør at benda, sigur Elin Henriksen.

Hon greiðir frá, at í hesum føri eru 'Føroyar' partur av heitinum og verður ikki bent: Vit hoyrdu í 'Góðan morgun, Føroyar', at ...

Hyggjuráðini frá Elini Henriksen eru tó, at tað besta er at seta eitt eyka orð inn: 'Vit hoyrdu í sendingini 'Góðan morgun, Føroyar', at ...

 

Heming og bygdanøvn

Hvat er tað at eta heming á seg? Og skulu bygdanøvn bendast, tá til dømis andlát verða lisin upp í útvarpinum?

Lurtari ger vart við, at onkuntíð eru staðarnøvnini bend, og onkuntíð ikki. Hví tað? Og hvat er rættari?

Elin Henriksen greiðir frá, at tað gamla er at benda bygda- og staðarnøvnini, soleiðis at man sigur Toftum heldur enn Toftir, Strondum heldur enn Strendur og Vági heldur enn Vágur.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn
16-10-2023
Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum
09-10-2023
Í gomlum døgum stýrdu fyrisetingarnar millum, til, vegna, innan, uttan hvørsfalli, men í dag stýra tær eisini hvønnfalli - tó ongantíð hvørjumfalli
02-10-2023
Á føroyskum eitur einki voksin ella voksið, tá ið vit tosa um vøkstur. Børnini eru vaksin síðan seinast, og talið er vaksið, staðfestir Elini Henriksen
25-09-2023
Tað er ymiskt, hvørjum føllum ymisk sagnorð stýra. Uttan at hugsa okkum um siga vit at vaska bilin, men vaska barninum. Hví er tað so? Elin Henriksen greinar sagnorð og føll
18-09-2023
Orðini sjálv/ur og einsamøll/mallur verða ofta blandað. Ert tú sjálv inni, ella ert tú einsamøll inni? Elin Henriksen, málkøn, greinar munin
11-09-2023
Tá ið vit vísa tolsemi, eru vit rúmlig og góðtakandi, meðan tol merkir at vera tolin. Hesi bæði, tol og tolsemi, verða ofta blandað
04-09-2023
Ynskisháttur verður so at siga bert brúktur í føstum orðasambondum, og tí er næstan altíð talan um boðshátt, sum hevur ð í fleirtali. Latið bara vera við at hugsa um ynskishát
26-06-2023
Fyrr hóskaði myndin av pisu sera væl til føroyskar studentar, tí tey ungu vóru klár at fara á flog úr reiðrinum til Danmarkar at lesa víðari. Myndin er øðrvísi í dag
19-06-2023
At vakna upp og steingja upp eru dømi um danismur, tí á føroyskum siga vit vanliga, at vit vakna, og vit steingja. Einki upp verður lagt afturat
12-06-2023
Størsti parturin av sendingini er um danismur. Orðingar sum "hetta skal síggjast í ljósinum av", "Føroyar eru komnar í ringt ljós" og aðrar eru til viðgerðar
05-06-2023
At vera borin halakukk er vanlig orðing á føroyskum. Vit tosa um upprunan til orðið
22-05-2023