Málteigurin

Másin er farin
10-01-2022
Lurtari skjýtur upp, at fólk siga 'Másin er farin' heldur enn tokið er koyrt, tá onkur er ov sein/ur at gera vart við seg. Vit hava ongi tok í Føroyum

Ofta siga fólk, tá onkur er ov sein/ur at gera vart við seg, at tokið er koyrt. Tikið úr donskum. Vit hava ikki tok í Føroyum. Hví ikki siga Másin er farin (sum til dømis Dávur keypti ølið)? Tað er meira eksotiskt, sigur lurtari.

Elin Henriksen, málkøn, heldur uppskotið vera frálíkt.

- Lat okkum heldur fara at siga, at 'Másin er farin' í staðin fyri, at 'tokið er koyrt'.

Hon ger tó samstundis vart við, at her eru aðrar orðingar so sum: 'nú vendist ikki aftur', 'nú má svíða sum svøllur', 'hatta gerst ikki umaftur', 'spælið er endað', 'leikur er av', 'nú er úti'.

Fyri trokar hjá burtur

Tað sær út, sum at fyri er í ferð við at troka hjá burtur - í hvussu so er í miðlamáli, har vit síggja orðingar sum til dømis hesa:

Stovnurin verður bústaður fyri fimm fólk heldur enn hjá fimm fólkum.

Vit viðgera orðini, brongla og forbrongla, tí lurtari spyr, hvat munurin er á hesum báðum orðunum, eins og vit eisini umrøða sjáldsama orðið, kvilkin.

Ha

Og so er tað eitt evarska lítið orð, sum vit brúka nógv.

Tað hevur tveir bókstavir og hevur ofta til endamáls at gera eina staðfesting til ein spurning.

Til dømis: Tað passar ikki, ha? Tú hevur verið har, ha? Orðið, ha, verður umrøtt í dagsins Málteigi.
 

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn
16-10-2023
Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum
09-10-2023
Í gomlum døgum stýrdu fyrisetingarnar millum, til, vegna, innan, uttan hvørsfalli, men í dag stýra tær eisini hvønnfalli - tó ongantíð hvørjumfalli
02-10-2023
Á føroyskum eitur einki voksin ella voksið, tá ið vit tosa um vøkstur. Børnini eru vaksin síðan seinast, og talið er vaksið, staðfestir Elini Henriksen
25-09-2023
Tað er ymiskt, hvørjum føllum ymisk sagnorð stýra. Uttan at hugsa okkum um siga vit at vaska bilin, men vaska barninum. Hví er tað so? Elin Henriksen greinar sagnorð og føll
18-09-2023
Orðini sjálv/ur og einsamøll/mallur verða ofta blandað. Ert tú sjálv inni, ella ert tú einsamøll inni? Elin Henriksen, málkøn, greinar munin
11-09-2023
Tá ið vit vísa tolsemi, eru vit rúmlig og góðtakandi, meðan tol merkir at vera tolin. Hesi bæði, tol og tolsemi, verða ofta blandað
04-09-2023
Ynskisháttur verður so at siga bert brúktur í føstum orðasambondum, og tí er næstan altíð talan um boðshátt, sum hevur ð í fleirtali. Latið bara vera við at hugsa um ynskishát
26-06-2023
Fyrr hóskaði myndin av pisu sera væl til føroyskar studentar, tí tey ungu vóru klár at fara á flog úr reiðrinum til Danmarkar at lesa víðari. Myndin er øðrvísi í dag
19-06-2023
At vakna upp og steingja upp eru dømi um danismur, tí á føroyskum siga vit vanliga, at vit vakna, og vit steingja. Einki upp verður lagt afturat
12-06-2023
Størsti parturin av sendingini er um danismur. Orðingar sum "hetta skal síggjast í ljósinum av", "Føroyar eru komnar í ringt ljós" og aðrar eru til viðgerðar
05-06-2023
At vera borin halakukk er vanlig orðing á føroyskum. Vit tosa um upprunan til orðið
22-05-2023