Málteigurin

Landanøvn verða stavað og søgd á føroyskum
28-02-2022
Tá vit skulu stavað og siga nøvn á londum, er meginreglan, at tey verða stavað og søgd á føroyskum, men so er ikki við nøvnum á býum og øðrum landafrøðiligum fyribrigdum

Reglurnar eru ikki tær somu fyri landanøvn og býarnøvn, greiðir Elin Henriksen, málkøn frá.

Allarfyrst: meginreglan fyri stavseting av geografiskum nøvnum, sum verður nýtt á føroyskum, er tann sama sum í grannalondum okkara:
Nøvn á londum verða stavað og søgd á føroyskum.
Nøvn á býum og øðrum landafrøðiligum fyribrigdum verða stavað á høvuðsmálinum í viðkomandi landi.

Undantikin eru tær áir, fjallaketur og tey høv, sum røkka um fleiri lond. Tey verða skrivað á føroyskum.

Ukraina er sjálvstøðugt land, og vit kunnu týða nøvnini á sjálvstøðugum londum. Tað skuldi ikki verið nakað at ivast í, at vit skriva Ukraina, greiðir Elin Henriksen frá.

Høvuðsstaðurin í Ukraina eitur á russiskum Kiev, framborið ki'ef, og á ukrainskum Kyiv, framborið 'ki:iv. Her er talan um staðarnavn inni í einum landi, og tað eiga vit at skriva og siga samsvarandi høvuðsmálinum í landinum. Tvs. skriva Kyiv og siga 'ki;iv.

 

Orðaval

Í dagsins sending verður týdningurin av orðavali eisini umrøddur. 

Er munur á boðskapinum, og hvussu hann verður fataður, um vit brúka orðið, springari ella delfin, borgari, búfólk, brúkari ella fólk og antivaksari ella ein, ið er í móti koppseting?

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn
16-10-2023
Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum
09-10-2023
Í gomlum døgum stýrdu fyrisetingarnar millum, til, vegna, innan, uttan hvørsfalli, men í dag stýra tær eisini hvønnfalli - tó ongantíð hvørjumfalli
02-10-2023
Á føroyskum eitur einki voksin ella voksið, tá ið vit tosa um vøkstur. Børnini eru vaksin síðan seinast, og talið er vaksið, staðfestir Elini Henriksen
25-09-2023
Tað er ymiskt, hvørjum føllum ymisk sagnorð stýra. Uttan at hugsa okkum um siga vit at vaska bilin, men vaska barninum. Hví er tað so? Elin Henriksen greinar sagnorð og føll
18-09-2023
Orðini sjálv/ur og einsamøll/mallur verða ofta blandað. Ert tú sjálv inni, ella ert tú einsamøll inni? Elin Henriksen, málkøn, greinar munin
11-09-2023
Tá ið vit vísa tolsemi, eru vit rúmlig og góðtakandi, meðan tol merkir at vera tolin. Hesi bæði, tol og tolsemi, verða ofta blandað
04-09-2023
Ynskisháttur verður so at siga bert brúktur í føstum orðasambondum, og tí er næstan altíð talan um boðshátt, sum hevur ð í fleirtali. Latið bara vera við at hugsa um ynskishát
26-06-2023
Fyrr hóskaði myndin av pisu sera væl til føroyskar studentar, tí tey ungu vóru klár at fara á flog úr reiðrinum til Danmarkar at lesa víðari. Myndin er øðrvísi í dag
19-06-2023
At vakna upp og steingja upp eru dømi um danismur, tí á føroyskum siga vit vanliga, at vit vakna, og vit steingja. Einki upp verður lagt afturat
12-06-2023
Størsti parturin av sendingini er um danismur. Orðingar sum "hetta skal síggjast í ljósinum av", "Føroyar eru komnar í ringt ljós" og aðrar eru til viðgerðar
05-06-2023
At vera borin halakukk er vanlig orðing á føroyskum. Vit tosa um upprunan til orðið
22-05-2023