Málteigurin

Falskir vinir í málinum
06-04-2021
At tvey orð eru 'falskir vinir' vil siga, at tvey orð, sum líkjast, hava hvør sína merking á ymsum málum

'Eg spottaði hana í gjár'.

Summi høvdu øtast við og spurt hví, meðan onnur høvdu spurt hvar?

Hetta er dømi um enskt orð, 'to spott', og føroyskt orð, at spotta, sum líkjast, men hava fullkomuliga hvør sína merking. Falskir vinir, sum tað eisini verður kallað.

'Falskir vinir' elva ofta til misskiljingar, og enn verri verður tað, tá ið eitt orð úr einum øðrum máli verður tikið inn í eins egna mál, sum longu hevði orðið frammanundan, men við heilt aðrari merking, greiðir Elin Henriksen, málkøn, frá.

- At spotta er tað sama sum at háða, halda fyri gjøldur. Men enska spotta er komið inn við merkingini at leggja til merkis, at vera var við, at bera eyga við, sigur hon.

 

Við Tórði á túri

Lurtari spyr, um heitið á sendingini, Við Tórði á túri, í útvarpinum er rætt. Elin Henriksen sigur, at heitið á sendingini kann verjast sum orðaspæl.

- Vit hava samansetingina 'á túri' í orðingum, har fólk fara til skips: 'teir eru á saltfiskatúri' - 'koma heim av túri'. 'Túrarnir' hjá Tórði eru tó sum oftast uppi á landi. Vit kundu eisini sagt 'Við Tórði á ferð', men so missa vit rytmu og stavrím.

 

Málburður í miðlunum

Nakrar orðingar úr miðlunum eru eisini til viðgerðar, so sum seta á stovn, ikki nakra og dupult so fá.

Harafturat verður navnið á nýggjum depli til stutttíðarpláss til eldri fólk eisini umrøtt.

Navnið á deplinum er URD, og tað kemur av orðunum umlætting, rehabilitering og depil.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Lurtari spyr, nær vit brúka orðið, longur, og nær vit brúka orðið, longri. Mállærureglurnar eru greiðar, men ikki allir málfrøðingar eru samdir
15-05-2023
Tað er sera ymiskt, um fólk siga, hvat ella hvør er støðan, munurin og trupulleikin. Svarið er torskilt, tí tað er munur á spurnarfornøvnum og spurnarhjáorðum
08-05-2023
Bakið og ryggurin eru hvør sítt. Ryggurin er ryggjageislarnir, meðan bakið er uttaná
01-05-2023
Hóast bæði hiti og varmi eru gomul, norrøn orð, so er hiti meira góðkent enn varmi
24-04-2023
Føroyska orðið, danga, sum er skip í ringum standi, kemur av enska orðinum, 'danger'
17-04-2023
Enska orðið, 'baby', er trupult at lata í føroyskan málbúna. Vit vita ikki, hvat kyn orðið er, og harvið er óskil á bendingarmynstrinum
03-04-2023
Begynna og snakka og byrja og tosa vísa ymsar stíllegur og eru tvey dømi av mongum um, hvussu fjølbroytt føroyskt er
27-03-2023
Málslig purisma snýr seg stutt sagt um at vilja varðveita sítt egna mál so reint sum møguligt og avmarka ávirkanina úr øðrum málum
20-03-2023
Tað hevði uttan iva verið nógv lættari hjá børnum at telja og at rokna, um vit søgdu fjøruti, fimmti, seksti og tvey hundrað og sjeytitrý, heldur Elin Henriksen, málkøn
13-03-2023
Vit eiga nógv ymisk orð fyri fremmandaorðið, faktiskt, og tað hevði verið gleðiligt, um vit høvdu brúkt fleiri av teimum, heldur Elin Henriksen
06-03-2023
Hvítu kassarnir, sum vóru brúktir til brennivín fyrr, eru úr polystyren, men verða vanliga nevndir tundur ella flamingo millum føroyingar. Men tundur og flamingo eru hvør sítt
27-02-2023
Orsøkin til, at barnsburður hevur ð, meðan tvíburi ikki hevur ð, er, at talan er um tvey ymisk orð, hóast tey eru skyld hvørt við annað
20-02-2023