Málteigurin

'Baby' hóskar ikki til føroyska málið
10-05-2021
Enska orðið, baby, passar hvørki til føroyska bending ella staving, og tí riggar tað stak illa at brúka á føroyskum

Mammudagurin er farin framvið, og í dagsins Málteigi seta vit sjóneykuna á orð sum fødsil, baby, babyshower, uppáveginsklæði, amma, móðurkaka og jarðarmóður.

'Vit skulu hava eitt baby', ella 'mamma hevur baby í búkinum'. Hesar orðingar eru javnan at hoyra.

- 'Baby' hóskar hvørki til føroyska stavseting ella bending, sigur Elin Henriksen, málkøn.

Hon leggur afturat, at skal orðið skrivast, so verður tað 'beybi', men hvat kyn er tað, og hvussu eitur tað bundið ella í fleirtali?

Hvørkikyn: eitt beybi - beybið tað - fleiri beybi(r) - øll beybini (bendist sum kvæði)
Kallkyn: ein beybi - beybin hann - fleiri beybar - allir beybarnir (bendist sum risi)
Kvennkyn: ein beybi - beyban hon - fleiri beybur - allar beyburnar (bendist sum oyri)

- So skjótt, sum vit royna at benda orðið, 'beybi', hoyra vit, hvussu illa tað hóskar til føroyskt, staðfestir Elin Henriksen og nevnir fleiri dømi um føroysk orð, ið kunnu brúkast ístaðin: Nýføðingur, pinkubarn, reivabarn, smábarn, beiggi, didda.

 

Skotbrá, skotsmál og spilt mjólk

Bland tykist at vera komið í millum orðini skotbrá og skotsmál. Tey líkjast eitt sindur, men merkingin er fullkomuliga hvør sín.

Skjótt sagt merkir skotbrá eitt lítið bil, meðan skotsmál hevur við ummæli at gera.

Tað loysir seg ikki at gráta yvir spilta mjólk.

Hetta er danskt orðatak, sum er týtt beinleiðis til føroyskt, men 'spildt mælk' á donskum er ikki spilt mjólk á føroyskum.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Lurtari spyr, nær vit brúka orðið, longur, og nær vit brúka orðið, longri. Mállærureglurnar eru greiðar, men ikki allir málfrøðingar eru samdir
15-05-2023
Tað er sera ymiskt, um fólk siga, hvat ella hvør er støðan, munurin og trupulleikin. Svarið er torskilt, tí tað er munur á spurnarfornøvnum og spurnarhjáorðum
08-05-2023
Bakið og ryggurin eru hvør sítt. Ryggurin er ryggjageislarnir, meðan bakið er uttaná
01-05-2023
Hóast bæði hiti og varmi eru gomul, norrøn orð, so er hiti meira góðkent enn varmi
24-04-2023
Føroyska orðið, danga, sum er skip í ringum standi, kemur av enska orðinum, 'danger'
17-04-2023
Enska orðið, 'baby', er trupult at lata í føroyskan málbúna. Vit vita ikki, hvat kyn orðið er, og harvið er óskil á bendingarmynstrinum
03-04-2023
Begynna og snakka og byrja og tosa vísa ymsar stíllegur og eru tvey dømi av mongum um, hvussu fjølbroytt føroyskt er
27-03-2023
Málslig purisma snýr seg stutt sagt um at vilja varðveita sítt egna mál so reint sum møguligt og avmarka ávirkanina úr øðrum málum
20-03-2023
Tað hevði uttan iva verið nógv lættari hjá børnum at telja og at rokna, um vit søgdu fjøruti, fimmti, seksti og tvey hundrað og sjeytitrý, heldur Elin Henriksen, málkøn
13-03-2023
Vit eiga nógv ymisk orð fyri fremmandaorðið, faktiskt, og tað hevði verið gleðiligt, um vit høvdu brúkt fleiri av teimum, heldur Elin Henriksen
06-03-2023
Hvítu kassarnir, sum vóru brúktir til brennivín fyrr, eru úr polystyren, men verða vanliga nevndir tundur ella flamingo millum føroyingar. Men tundur og flamingo eru hvør sítt
27-02-2023
Orsøkin til, at barnsburður hevur ð, meðan tvíburi ikki hevur ð, er, at talan er um tvey ymisk orð, hóast tey eru skyld hvørt við annað
20-02-2023