Málteigurin

Botnfiskur verður til 'bonnfiskur', tí ljóðini líkjast
04-10-2021
Tá tvey ljóð, sum eru lík, standa hvørt hjá øðrum, kunnu tey gerast so lík, at tey renna saman til eitt. Sum til dømis í orðinum, botnfiskur, sum verður til 'bonnfiskur'

Ljóðlíking og ljóðfrálíking eru fyribrigdi, sum eru púra vanlig í málum. Ikki bert í føroyskum.

Tá tvey ljóð, sum frammanundan eru lík (t.d. í tí, at tey eru varraljóð), kunnu, tá ið tey standa hvørt hjá øðrum, gerast uppaftur meira lík. Ofta so lík, at tey renna saman til eitt ljóð, sum til dømis í orðinum, botnfiskur, sum verður til bonnfiskur.

Onnur líknandi dømi kunnu vera:
emmerkja/eyðmerkja, brefflís/breyðflís, jammaldur/javnaldur og obboðið/ov boðið.

Hinvegin hava vit eisini ljóðfrálíking, sum hendir til dømis, tá vit hava ll > dl. Dømi um hetta kann vera orðið, allar, sum verður úttalað adlar.

Onnur dømi um ljóðfrálíking eru:
l > r\t\t         Vilhjálmur \t Viljormur
\t\t                Helludalur - Helludalstindur - Heldarstindur
nn > dn\t\t    oynna \t\t oydna

Á summum málførum í Suðuroy verður nn til dn aftan á tvíljóð: ánna > ádna

Tamur, spakur og neyst og 'nest'

Vit tosa eisini um munin á orðunum, tamur og spakur, og lurtari spyr, um orðið, neyst, kemur frá enska orðinum, 'nest'.

- Nei, hesi orðini hava hvør sín uppruna, sigur Elin Henriksen, málkøn, sum greiðir frá, hvaðani hesi bæði orðini stava.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Um føroyskum máli skal vera lív lagað, ræður fyrst og fremst um at vera góður við tað. Elin Henriksen og Solby Christiansdóttir taka samanum í seinasta Málteiginum
29-04-2024
Hví siga vit bólta rút, hundavakt, manga takk, "banka upp undir borðið"? Onnur evni eru: Forråelse, gentunavnið Vár og munurin á menniskja- og menniskjansligt
22-04-2024
Hvat merkir orðingin við eymk og fret, og hví siga vit soleiðis, spyr lurtari Elina Henriksen í hesari sendingini
15-04-2024
Fyrr helt mann, at babba var barnamál, meðan vaksin søgdu pápi. Hetta er ikki galdandi longur, meðan mann í Suðuroy altíð hevur sagt pabba. Øll trý eru javngóð í dag
08-04-2024
Føroyar hava fingið sína fyrstu løggildu stavsetingarorðabók. Tað merkir, at Stavsetingarorðabókin ásetur almennar, føroyskar stavsetingarreglur, og hvussu vit eiga at stava
25-03-2024
Kvennkynsorðið vreiði er til viðgerðar í dagsins sending, eftir at ein prestur segði vreiða heldur enn vreiði. Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, hvussu hetta hongur saman
18-03-2024
Lurtari hevur hug til at týða danska orðið hygejne til heilsufrøði, men tað er at avmarka hetta hugtakið alt, alt ov nógv, heldur Elin Henriksen, málkøn
11-03-2024
Orðasmíð lyftir tekstir upp á eitt hægri stig. Ein av okkara heilt góðu orðasmiðum er skaldið Martin Joensen og við dømum úr hansara tekstum tosa vit um skaldsligt orðasmíð
04-03-2024
Eitt orð, sum mong ivast í, er danska orðið omsorgssvigt, sum mangan verður týtt til umsorganarsvik. Tvey betri orð eru: umsorganartrot og vansorgan, sigur Elin Henriksen
26-02-2024
Forhoyr og frágreiðing eru ikki tað sama, og lógarverkið brúkar ikki sjóforhoyr. Tí eiga vit at siga sjófrágreiðing á føroyskum, sigur Elin Henriksen, málkøn
19-02-2024
Skriðulop, skalvalop, áarlop og omanlop eru ikki tað sama, men summi kunnu brúkast hvørt um annað
12-02-2024
Føroyska navnalóggávan er ung, og tí eru fleiri stavsetingar til summi nøvn. So sum Elisabeth/Elisabet og Christian/Kristian. Skalt tú brúka -th og ch- fylgja treytir við
29-01-2024