Bóndin gevur seyðinum, men fóðrar seyðin

22.01.2020 - 09:25
Lívsstílur
Bóndin gevur seyðinum, men fóðrar seyðin
Tvey sagnorð, sum taka hvør sítt fall, eru geva og fóðra. Tú gevur seyðinum, men fóðrar seyðin. Tað ber ikki til at fóðra seyðinum
Tilvildarlig mynd

'Bóndin gevur seyðinum hoyggj' ella 'Bóndin fóðrar seyðin við hoyggi.'

Summi sagnorð kunnu standa framman fyri bæði hvønnfall og hvørjumfall.

Tey taka bæði hvønnfalsávirki og hvørjumfalsávirki:
'Bóndin gevur seyðinum'. Hvørjum gevur hann? Seyðinum - hvørjumfall.

Okkum nýtist ikki at siga, hvat seyðurin fær - hann fær at eta. Men vit kunnu leggja aftrat: 'Bóndin gevur hoyggj.' Hvat (ella hvønn) fær seyðurin? Hoyggj - hvønnfall.

Vit geva eisini øðrum: kettuni, hundinum, hønunum, neytunum, rossunum.

Men eftir at tey, sum geva kríatúrum, eru farin at keypa fóður, eru summi farin at fóðra í staðin fyri at geva. Og so verður onkuntíð sagt: 'Bóndin fóðrar seyðinum'. Men tað er skeivt, tí 'fóðra' kann ikki taka hvørjumfall.

'At fóðra' kann bara taka hvønnfall: 'Bóndin fóðrar seyðin'. Og vit kunnu fóðra kettuna, kúnna og rossið.

Skulu vit tilskila, hvat seyðurin fær, tá ið hann verður fóðraður, so mugu vit hava eina fyriseting aftrat: 'Bóndin fóðrar við hoyggi'. Við hvørjum? Við hoyggi - hvørjumfall.

So tá ið vit siga 'fóðra' er tað beint øvut av at 'geva': Tann, sum fær, er hvønnfall, og tað, sum verður givið, fær 'við' frammanfyri og verður hvørjumfall: við hvørjum.
- Men vilja vit hava snøgt og lætt mál, er betri at brúka orðið, geva: 'Bóndin gevur seyðinum' - 'Bóndin gevur hoyggj.'

 
Er kopiera
Nýggjastu sendingar í ÚV
Mánadag 10. februar
Norðurljóð 10.februar 2025
187245
Mánadag 10. februar
Hvør skal venja landsliðið
187571
Mánadag 10. februar
Góðan morgun Føroyar
187552
Nýggjastu sendingar í SV
Sunnudag 9. februar
Guðstænasta úr kirkjuni á Leiti
187534
Fríggjadag 7. februar
Veðrið
187497
Fríggjadag 7. februar
Jazzygold og Løgmaður
187369
Fríggjadag 7. februar
Heim, kæra heim (3:3)
187463
Mikudag 5. februar
Dagur og vika - teknmálstulkað
187371