- Tíðindi, mentan og ítróttur
Føroyskar rottur hava ikki vandamikla bakteriu
Tað var í 2012, at Fróðskaparsetrið fór undir at kanna føroyskar rottur. Setrið heitti á fólk kring landið um at útflýggja rottur - deyðar sum livandi - til nærri kanningar.
Fyrst og fremst vildu granskararnir vita, um bakterian, Leptospira Interrogans, finst í rottunum. Hendan bakterian kann elva til sjúkuna leptospirosa, sum bæði fólk og djór kunnu fáa. Sjúkan kann vera vandamikil.
Haraftrat vildu tey kanna, hvørjir parasittar liva á rottunum. Og so skulu eisini DNA-kanningar gerast fyri at staðfesta, hvaðani føroyska rottan stavar, og um genetiskur munur er á rottunum ymsastaðni í Føroyum.
Hesi næstan trý árini hevur Fróðskaparsetrið fingið fatur á 92 rottum úr tilsamans 13 bygdum og býum í Føroyum.
Og tey fyrstu úrslitini vísa, at bakterian, Leptospira Interrogans, ikki finst í føroyskari rottu. Í november í fjør vóru royndir frá teimum fyrstu 61 rottunum sendar til kanningar í Danmark. Úrslitini vísa, at ongin av rottunum hevði hesa bakteriuna.
Men Fróðskaparsetrið heldur talið á kannaðum rottum vera ov lítið. Fyri góðum trimum vikum síðan sendu tey royndir frá nøkrum rottum aftrat til kanningar í Danmark. Úrslitini av hesum kanningunum verða væntandi klár um ársskiftið, sigur Eyðfinn Magnussen, granskari á Náttúruvísindadeildini á Fróðskaparsetrinum.
Viðvíkjandi parasittum funnu granskararnir 71 loppur og tvær lýs á rottunum.
DNA kanningarnar eru ikki byrjaðar enn, men Eyðfinn Magnussen, granskari, vónar at kanningarnar skjótt kunnu fara í gongd.
Á Náttúruvísindadeildini vilja tey fegin hava fleiri rottur til kanningar. Á heimasíðuni hjá Fróðskaparsetrinum www.setur.fo ber til at lesa mannagongdirnar, tá fólk skulu lata Náttúruvísindadeildini rottur.